ความอร่อยบนทางเท้า: เมื่อ “บรรทัดทอง” กลายเป็น จานหลักของเมือง

ถนนสายสตรีตฟู้ดแห่งใหม่ของกรุงเทพฯ

บรรทัดทองเป็นย่านดังน้องใหม่ของกรุงเทพฯ ที่มาแรงที่สุดในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ความคึกคักยามค่ำคืนดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างชาติ และนักชิมชาวไทยให้มารวมตัวกันอยู่ที่นี่ 

160 ร้านอาหารที่เติมชีวิตให้ถนนสายสั้น

ถนนสายสั้นๆ เต็มไปด้วยร้านอาหารไม่ต่ำกว่า 160 ร้าน ซึ่งกว่า 40% เป็นร้านที่เพิ่งเปิดใหม่ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมาเท่านั้น จึงเรียกได้ว่าย่านนี้กลายเป็นแลนด์มาร์กด้านสตรีตฟู้ดแห่งใหม่ในกรุงเทพฯ ภายในเวลาไม่กี่ปี ร้านอาหารบางส่วนเปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 11.00 น. แต่ช่วงเวลาที่ร้านเปิดให้บริการคึกคักที่สุดจะเริ่มตั้งแต่เวลา 16.00 น.ไปจนถึง 23.00 น. 

ก๋วยเตี๋ยว–ของหวาน–นมสด: เมนูยอดฮิตของย่านนี้

ร้านอาหารที่ผู้ประกอบการนิยมเปิดในย่านนี้มากที่สุดคือ ร้านก๋วยเตี๋ยว มีมากถึง 13 ร้าน ซึ่งตอบโจทย์ความเป็นสตรีตฟู้ดที่กินง่าย ใช้เวลาปรุงไม่นาน ราคาไม่แพง ร้านก๋วยเตี๋ยวชื่อดังที่อยู่มานานตั้งแต่ย่านนี้ยังเป็นตลาดสวนหลวง ก็คือ ล้งเล้งลูกชิ้นปลา ซึ่งยืนระยะขายก๋วยเตี๋ยว เย็นตาโฟมายาวนานกว่า 50 ปี และการันตีด้วยรางวัลมิชลินบิ๊บกูมองด์ 6 ปีซ้อน 

ประเภทของร้านอาหารที่มีจำนวนรองลงมาคือ ร้านของหวาน 12 ร้าน หนึ่งในนั้นมีร้านน้ำเต้าหู้เจ๊วรรณ จุฬา22 ซึ่งเป็นร้านเก่าแก่ที่รุ่นพ่อแม่ขายมาตั้งแต่ 30 ปีที่แล้ว เดิมอยู่ที่จุฬาฯ ซอย 16 และเพิ่งย้ายมาจุฬาฯ ซอย 22 เมื่อราวปี พ.ศ. 2560 จนกระทั่งกลายเป็นร้านที่ฮิตติดลมบน จากการที่ลิซ่า แบล็กพิงก์ (ลลิษา มโนบาล) มาเยือนที่ร้านเมื่อปี พ.ศ.2562 ทำให้ทั้งคนไทยและคนต่างชาติปักหมุดเป็นร้านที่ต้องไม่พลาดเมื่อมาถึงบรรทัดทอง ซึ่งที่กล่าวมานี้ยังไม่รวมร้านไอศกรีมอีก 4 ร้าน และร้านนมสดอีก 6 ร้าน

จุดตัดแห่งโอกาส: สี่แยกบรรทัดทองกับร้าน “นม นัว”

ถัดมาที่สี่แยกบรรทัดทอง จุดตัดระหว่างถนนพระรามที่ 1 กับถนนบรรทัดทอง ซึ่งผู้คนข้ามฝั่งไปมาอยู่ตลอดเวลา บวกกับผู้ที่มาต่อคิวนานนับชั่วโมงเพื่อลองลิ้มชิมรสชาติขนมปังนึ่งดิปสังขยาไข่สูตรโบราณและนมสดปั่น ชาไทยปั่นของร้านหนึ่ง นม นัว ซึ่งประสบความสำเร็จมาแล้วจากสาขาแรกที่จังหวัดภูเก็ต “การตัดสินใจเข้าไปอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีผู้คนมากมาย ออกมาจับจ่าย จะช่วยเปิดโอกาสให้ร้านเป็นที่รู้จักมากขึ้น นับว่าเป็นหนทางดีที่จะทำให้ร้านไปได้ไกลกว่าเดิม” ไทคม ชิตมาตย์ เจ้าของร้านให้สัมภาษณ์กับเส้นทางเศรษฐีถึงสาเหตุที่เลือกมาเปิดสาขาสองในย่านบรรทัดทอง 

ชาบูหม่าล่า: จากสายพานจีนสู่ร้านไทยรุ่นใหม่

อีกหมวดหมู่ที่ได้รับความนิยมอย่างมากคือ ร้านชาบูหม่าล่า ซึ่งมีอยู่ถึง 9 ร้าน แม้ภาพจำของร้านหม่าล่าสายพาน มักจะเป็นร้านที่ดำเนินการโดยชาวจีน แต่ในย่านบรรทัดทองยังมี ร้าน “ตั้งใจจุ่ม” ซึ่งเจ้าของเป็นคนไทยที่ตั้งใจคัดสรรวัตถุดิบคุณภาพดี ผักหายาก อาหารทะเลสดๆ แถมยังมีน้ำซุปให้เลือกถึง 12 สูตร และน้ำจิ้ม 7 ชนิด นอกจากนี้ยังมี เพื่อสร้างความแตกต่างและหลากหลายจากร้านหม่าล่าสายพานร้านอื่นๆ ในย่าน จึงไม่น่าแปลกใจที่ร้านนี้มีลูกค้าแน่นขนัดทุกวัน

30,000 คนต่อวัน: โอกาสทางเศรษฐกิจ VS ผลกระทบต่อชุมชน

จากคำบอกเล่าของจิตติศักดิ์ ธรรมาภรณ์พิลาศ รองอธิการบดี ด้านการจัดการทรัพย์สินและกายภาพ และผู้อำนวยการสำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งได้ให้สัมภาษณ์ไว้กับเว็บไซต์ The People พบว่า มีผู้คนเข้ามาในย่านบรรทัดทองไม่ต่ำกว่า 30,000- 40,000 คนต่อวัน ทำให้เกิดมลภาวะทางสิ่งแวดล้อมตามมา ทั้งเสียง กลิ่น ควัน การตั้งโต๊ะ ตั้งร้านขายอาหารบนทางเท้า และปล่อยน้ำเสียจากการล้างจาน ทิ้งเศษอาหารโดยไม่ผ่านถังดักไขมันลงในคลองสวนหลวงซึ่งอยู่ด้านหลังแนวถนน ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตของผู้อาศัยเดิม ซึ่งมีบ้านเรือนอยู่ด้านหลังถนนบรรทัดทอง เมธาวี ธารดำรงค์ สมาชิกสภากรุงเทพมหานคร เขตปทุมวัน ได้นำเรื่องนี้เข้าสู่หารือกับฝ่ายบริหารของกรุงเทพมหานคร รวมถึงเสียงวิพากษ์วิจารณ์ของคนในสังคม 

แนวทางแก้ปัญหาในระยะสั้น–ระยะยาว

สำนักงานเขตปทุมวันจึงเร่งดำเนินการระยะสั้น ด้วยการให้ร้านอาหาร ผู้ประกอบการแต่ละร้านติดตั้งการใช้และบำรุงดูแลบ่อดักไขมันตามข้อบัญญัติ กทม.เรื่อง สถานที่จำหน่ายอาหารและสถานที่สะสมอาหาร พ.ศ. 2565 โดยในระยะยาวจะมีการก่อสร้างระบบท่อระบายน้ำเสีย จากคลองสวนหลวงส่งไปยังโรงควบคุมคุณภาพน้ำดินแดง เพื่อบำบัดให้ได้มาตรฐานก่อนระบายลงสู่แหล่งน้ำ ในปี พ.ศ.2568 

ความนิยมที่มากับคำถาม: ใครได้อยู่ ใครต้องไป

ภายในเวลาไม่กี่ปี ร้านรวงบนถนนบรรทัดทองผลัดเปลี่ยนผู้เช่ามากหน้าหลายตาอยู่ตลอดเวลา สิ่งที่ตามมามีทั้งความน่าตื่นตาตื่นใจจากความนิยมที่ได้รับอย่างล้นหลาม แต่ในขณะเดียวกันก็ตามมาด้วยคำถามถึงความเป็นธรรมต่อชุมชนเดิมที่ได้รับผลกระทบจากผู้คนจำนวนมากที่เข้ามาและจากไปในแต่ละวัน ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม และผลกระทบด้านที่อยู่อาศัย ค่าเช่าอาคารเริ่มปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนอาจทำให้คนดั้งเดิม ร้านอาหารเจ้าเก่า ร้านค้าเก่าแก่ที่อยู่มานาน จำเป็นต้องจำใจย้ายออกจากถนนแห่งโอกาสเส้นนี้ เจ้าของพื้นที่อย่างสำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และกลุ่มผู้ประกอบการในย่านบรรทัดทองจะรักษาสมดุลระหว่างการเติบโตทางเศรษฐกิจและการดูแลรักษาคุณค่าทางวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้มากน้อยแค่ไหน เวลาจะเป็นเครื่องช่วยพิสูจน์

#บรรทัดทอง #ร้านอาหารสตรีตฟู้ด #ความหลากหลายทางอาหาร #การพัฒนาเมือง #ปัญหาสิ่งแวดล้อม #เศรษฐกิจเมือง #วัฒนธรรมท้องถิ่น #BanthatThong #StreetFood #UrbanFoodscape #UrbanDevelopment #EnvironmentalImpact #CreativeEconomy #LocalCulture

อ้างอิง

• Bangkok Metropolitan Council. (2023). แผนระยะสั้นและระยะยาวในการจัดการน้ำเสียย่านบรรทัดทอง. Retrieved from https://bmc.go.th/news-17-01-67-1/
• BrandThink. (2023). ทำไมบรรทัดทองถึงกลายเป็นแหล่งฮิตของคนรุ่นใหม่? Retrieved from https://www.brandthink.me/content/ban-thatthong
• Chulalongkorn University. (n.d.). ชุมชนและพื้นที่พาณิชย์ย่านจุฬาฯ. Retrieved from https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=2152&context=chulaetd
• Prachachat. (2024). ร้านอาหารบรรทัดทอง: ปรากฏการณ์ใหม่ในเมือง. Retrieved from https://www.prachachat.net/d-life/news-1478408
• Sentang Setthi. (2023). บทสัมภาษณ์ผู้ก่อตั้งร้านนม นัว. Retrieved from https://www.sentangsedtee.com/today-news/article_290123
• Thairath. (2024). ผลกระทบของย่านยอดฮิตต่อผู้อยู่อาศัยเดิม. Retrieved from https://www.thairath.co.th/news/local/bangkok/2820451
• The People. (2023). Banthat Thong: Game-Changer in Bangkok’s Culinary Scene. Retrieved from https://www.thepeople.co/business/game-changer/53100