'พอดแคสต์' สื่อใหม่ที่ดูจะฮิต แต่ผู้ผลิตรายการในไทยส่วนใหญ่ ยังไม่สามารถ 'สร้างรายได้'

ในยุคที่การสื่อสารเปลี่ยนรูปแบบมาเป็น 'ดิจิทัล' มากขึ้น สื่อเก่าอย่าง 'วิทยุกระจายเสียง' ก็เริ่มได้รับความนิยมน้อยลง แต่ถึงอย่างนั้น ไม่ได้แปลว่า สื่อที่ใช้ 'การฟัง' เป็นหลักจะเสื่อมถอยตาม แต่ผู้ฟังเพียงแค่เปลี่ยนรูปแบบแพลตฟอร์มในการฟังให้สอดคล้องกับยุคสมัยมากขึ้นเท่านั้น

ตัวอย่างเช่น 'พอดแคสต์' (Podcast) สื่อเสียงที่สามารถฟังออนไลน์หรือดาวน์โหลดได้จากทั้งคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์พกพา ทำหน้าที่เสมือนสื่อกลางระหว่าง ‘ผู้จัดรายการ’ และ ‘ผู้ฟัง’ ในการเผยแพร่ข้อมูลและเรื่องราวในรูปแบบของเสียงบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ในหลายประเทศ พอดแคสต์กลายมาเป็นสื่อหลัก และมีแนวโน้มเติบโตทั้งในด้านจำนวนรายการ จำนวนผู้ฟัง กระแสรายได้ และคุณภาพเนื้อหา 

ในปี 2561 มีผู้จัดรายการพอดแคสต์ทั่วโลกมากกว่า 660,000 ช่อง และมีรายการรวมประมาณ 29 ล้านตอน โดยสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่มีตลาดขนาดใหญ่ และมีมูลค่าทางการตลาดสูงที่สุดในโลก ส่วนในปี 2565 นี้ เว็บไซต์ Statista ประเมินว่า มีผู้ฟังพอดแคสต์ถึง 424.2 ล้านคน และคาดการณ์ว่าอีก 2 ปีข้างหน้า ตัวเลขผู้ฟังพอดแคสต์ทั่วโลกจะทะลุไปถึง 504.9 ล้านคนเลยทีเดียว

สำหรับประเทศไทย เริ่มมีรายการพอดแคสต์มาตั้งแต่ปี 2549 จากนั้นก็ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ข้อมูลในปี 2561 พบว่า จำนวนช่องพอดแคสต์ในไทยมีจำนวนมากกว่า 300 ช่อง มีผู้ติดตามฟังกว่า 400,000 ราย และยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอีก ในปี 2563 พบว่า ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในไทยฟังพอดแคสต์มากถึง 44 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ยังพบว่า ผู้จัดรายการหน้าใหม่ต่างก็ทยอย “เข้า-ออก” มาในตลาดนี้เป็นจำนวนมากเช่นกัน

ในบทความนี้ จะขอนำไปดูสถานการณ์ของวงการพอดแคสต์ในประเทศไทย ทั้งพฤติกรรมผู้ฟัง รวมทั้งศักยภาพการเติบโตและอุปสรรคของธุรกิจพอดแคสต์ในไทย ผ่านงานศึกษา 3 ชิ้น ดังต่อไปนี้