“เพราะรู้ก่อนย่อมได้เปรียบ” โดยเฉพาะเรื่องการเงินการลงทุนที่สามารรถเรียนรู้ได้ตั้งแต่วัยเรียน ไม่ต้องรอให้ถึงโลกของการทำงานที่ในยุคนี้อาจช้าเกินไป ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของโครงการคาราวานความรู้ตลาดทุนรุกสู่ภูมิภาคและบ่มเพาะต้นแบบคนรุ่นใหม่ (New Gen) เข้าสู่ตลาดทุน วันที่ 14 – 16 สิงหาคม 2567 ณ พิพิธภัณฑ์ธนารักษ์จังหวัดขอนแก่น อําเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ที่เกิดขึ้นโดยความร่วมมือของกองทุนส่งเสริมการพัฒนาตลาดทุน (CMDF) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) (OKMD) และภาคีเครือข่าย ซึ่งครั้งนี้มีนักเรียนจำนวนมากเข้าร่วมกิจกรรมที่ให้ทั้งความรู้และความสนุกจากตลาดนัดความรู้ (Knowledge Market) กลับไป ตอบโจทย์เป้าหมายเผยแพร่องค์ความรู้ด้านการเงินการลงทุนให้แก่เด็กและเยาวชนอายุระหว่าง 13-18 ปี โดยตลาดนัดความรู้ที่กล่าวมานี้ได้เกิดขึ้นในพื้นที่การเรียนรู้ 8 จังหวัด 4 ภูมิภาคทั่วไทย

การอบรมเชิงปฏิบัติการ Interactive Workshop 
พัฒนาทักษะ 6 เรื่อง รายได้ การออม รายจ่าย การลงทุน ภัยการลงทุน และการจัดการหนี้ 

นอกจากกิจกรรมจากบูทภาคีเครือข่ายและการให้ความรู้จากเวทีเสวนา หนึ่งในกิจกรรมที่โดดเด่นของตลาดนัดความรู้ครั้งที่ 7 ที่จังหวัดขอนแก่น คือ “การอบรมเชิงปฏิบัติการ Interactive Workshop พัฒนาทักษะ 6 เรื่อง รายได้ การออม รายจ่าย การลงทุน ภัยการลงทุน และการจัดการหนี้” ที่มีนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาภายในจังหวัดขอนแก่นเข้าร่วมกิจกรรมจำนวนมาก โดยนับได้ว่าเป็นหนึ่งในวิชาที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ ทดลอง และเล่นด้วยตัวเองอย่างแท้จริง

เริ่มจากการแนะนำเกี่ยวกับหลักสูตรและกิจกรรมโดยวิทยากรผู้ออกแบบการอบรม ที่บอกเล่าตัวอย่างเส้นทางการทำงานของตนเอง ให้เห็นถึงความสำคัญกับการวางแผนในทุกช่วงของชีวิต ก่อนเจาะจงไปที่แนวทางการวางแผน เรื่องการเงินที่เชื่อมโยงกันกับวัฏจักรชีวิต (Life Cycle) แต่ละช่วงวัย เช่น “วัยเรียน” ที่แม้ไม่มีรายได้หลักแต่ยังสามารถมีรายได้เสริม “วัยทำงาน” ที่มีรายได้มั่นคง แต่ก็พร้อมมีความสามารถในการก่อหนี้ “วัยมั่นคง” ที่มีทั้งรายได้และรายจ่ายที่สูงขึ้นในวัยนี้ และ “วัยเกษียณ” ที่โอกาสในการหารายได้ลดลง แต่มีรายจ่ายด้านสุขภาพสูงขึ้นตามช่วงวัย 

การสร้างความตระหนักนี้ จึงนำไปสู่การกําหนดเป้าหมายและวางแผนการเงิน  การจัดการรายได้ รายจ่าย เงินออม อัตราส่วนความอยู่รอด อัตราส่วนความมั่งคั่ง มูลค่าเงินตามเวลา การลงทุนผลตอบแทนและความเสี่ยง การบริหารหนี้และพฤติกรรมที่กอ่ให้เกิดหนี้ และภัยจากการลงทุนและวิธีการรับมือ ที่รวมแล้วสามารถพัฒนาทักษะด้านการเงินและการลงทุนครบทั้ง 6 เรื่องได้ตามเป้าหมาย ทั้งยังมีเกม Invest Game หรือเกมฝึกบริหารจัดการเงินที่ออกแบบขี้นเพื่อกิจกรรม Interactive Workshop ในตลาดนัดความรู้โดยเฉพาะ เพียงแค่แสกน QR Code ง่ายๆ แล้วทดลองเล่นผ่านสมาร์ตโฟน อีกหนึ่งเครื่องมือการเรียนรู้สำคัญ

คุยกับวิทยากร ผู้ออกแบบหลักสูตรและเกม อาจารย์โหน่ง โสทัศน์ เจริญชัยพงศ์ 
“ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ การเล่นจะทำให้เราเรียนรู้ได้ดีกว่า”

นักเรียนที่ได้เข้าอบรมเชิงปฏิบัติการ Interactive Workshop ที่จังหวัดขอนแก่น ได้พบกับวิทยากร อาจารย์โหน่ง โสทัศน์ เจริญชัยพงศ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการสอนวิชาการเงินและการลงทุนมา 12 ปี เป็นผู้ก่อตั้งบริษัท Ingenious Simulation ธุรกิจที่พัฒนาเกมจำลองธุรกิจผ่าน Mobile Application เจ้าแรกในประเทศไทย ทั้งยังเป็นผู้ออกแบบหลักสูตรการอบรมและออกแบบเกม Invest Game ที่ใช้ในการอบรมครั้งนี้ จึงเป็นโอกาสดีที่ OKMD ขอร่วมพูดคุย

“ปกติแล้วผมจะสอนความรู้เรื่องนี้ให้กับผู้ใหญ่ครับ การได้มาสอนเด็กๆ ในกิจกรรม Knowledge Market ที่เดินทางไปยังหลายจังหวัดเป็นครั้งแรก ทำให้รู้สึกสนุกและท้าทายตัวเองไปด้วย ทำให้เห็นว่าน้อง ๆ เด็กๆ มีสมาธิที่ดี พร้อมเรียนรู้ ตั้งใจตอบคำถาม และยังตั้งคำถามได้ดีในระหว่างการอบรม ซึ่งก่อนมาสอน ผมเตรียมตัวด้วยการนำเนื้อหาสำหรับผู้ใหญ่มาย่อยให้ง่ายมากขึ้น อยากทำให้เด็กๆ เห็นว่าทุกคนสามารถเข้าใจการเงินได้ จากกิจกรรมที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันและเรื่องใกล้ตัว”

นอกจากการถ่ายทอดความรู้ทางตรงไปยังเด็กๆ อาจารย์โหน่ง ยังได้นำการเล่นมาประยุกต์ให้เด็กๆ ได้เรียนรู้ “พอทุกคนเริ่มรู้จักวิธีจัดการเรื่องเงิน เราก็จะลองให้เขาได้ลองฝึกดู กับแบบฝึกหัดในรูปแบบการเล่นเกมหรือ Gamification ให้น้อง ๆ วิเคราะห์จากตัวเลือกที่เราเตรียมเอาไว้ จากคนที่ไม่เคยรู้หรือไม่เคยรู้จัก ก็จะเกิดคำถามว่าสิ่งนี้คืออะไร ทำให้เกิดการเรียนรู้ไปในตัว ถึงแม้จะเป็นเกมที่เล่นแล้วสนุก ก็อยากให้น้อง ๆ เอาแนวคิดเรื่องการออมและการลงทุนไปต่อยอด และเพิ่มความระมัดระวังในการลงทุน อย่าหวังแต่ผลตอบแทนสูง เพราะในชีวิตจริงก็มีโอกาสขาดทุนสูงเช่นกัน”

มากกว่าการทำกำไรหรือขาดทุนอาจารย์โหน่งมองว่า “การเรียนรู้ที่ทำให้เกิดการจดจำได้ดี ต้องเป็นการเรียนรู้ที่สนุก เพราะความสนุกจะทำให้คนจำได้ นอกจากนี้เรายังสามารถเรียนรู้ได้ทั้งโอกาสและความผิดพลาดจากเกมที่เล่น หรือหลังจากจบวันนี้ไปแล้วเด็กๆ ที่รู้สึกสนุกก็อาจนำเรื่องราววันนี้ไปเล่าให้คุณพ่อคุณแม่ฟัง ทำให้ผู้ใหญ่ในครอบครัวเริ่มสอนเขามากขึ้น จากที่ไม่เคยคุยกันเรื่องการเงินกันจริงๆ หรือเขาอาจจะไปบอกต่อกับเพื่อนๆ ที่ไม่ได้มาร่วมกิจกรรม”

สำรวจมุมมองวัยเรียน ตัวแทนผู้ร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ Interactive Workshop
“การเงินไม่ใช่เรื่องไกลตัว ยิ่งรู้เร็วยิ่งได้ประโยชน์มาก”

ในการอบรมเชิงปฏิบัติการ Interactive Workshop ครั้งนี้ มีนักเรียนระดับมัธยมศึกษาหลายร้อยคนได้เข้าร่วมกิจกรรม รวมถึงน้อง ๆ 2 คนจากโรงเรียนขอนแก่นวิทยายนที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ที่นอกจากตั้งใจมาร่วมกิจกรรมพร้อมกับทางโรงเรียน ยังได้ร่วมแบ่งปันประสบการณ์จากการเรียนรู้กับ OKMD

น้องนิธิกร แสงสุข ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนขอนแก่นวิทยายน บอกว่า ตนเองสนใจเรื่องการเงินและการลงทุนมาตั้งแต่ช่วงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ก่อนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4  โดยใช้ช่วงเวลาว่างในการศึกษา ทั้งยังได้ทดลองเทรดคริปโต (Crypto Trading) เพื่อเรียนรู้ด้านการลงทุนด้วยตัวเอง การอบรมเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้จึงเป็นประเด็นที่ตนเองสนใจ

เช่นเดียวกับน้องศิริปานวาด ธรรมศิรินิเวศ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนขอนแก่นวิทยายน เพื่อนร่วมชั้น ที่แม้ยังไม่เคยลองเทรด แต่ได้เริ่มศึกษาเพื่อพัฒนาความรู้เรื่องการเงินและการลงทุนในชีวิตประจำวันจากจุดเปลี่ยนในช่วงมัธยมศึกษาตอนปลาย เนื่องจากคุณพ่อคุณแม่เริ่มให้เงินเดือนประจำเพื่อใช้จ่าย ทำให้ได้เริ่มบริหารเงินที่มีด้วยตัวเอง และจากการอบรม ทั้งคู่มีหัวข้อความรู้ที่ตนเองประทับใจและสามารถนำไปปรับใช้ได้ เช่น

กฎของตัวเลข 72 พลังของดอกเบี้ยทบต้น : กฎที่น้องนิธิกร มองว่าความรู้เรื่องนี้เป็นประโยชน์กับตนเองมากที่สุดเพราะเป็นหลักคิดอย่างง่ายเพื่อประเมินว่าจะต้องใช้ระยะเวลานานแค่ไหนที่เงินจำนวนหนึ่งจะเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า และยังสามารถประยุกต์ใช้กับอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ได้ ช่วยให้เกิดการบริหารเงินอย่างรอบคอบนับจากนี้

ผลตอบแทนและความเสี่ยงจากการลงทุน : สำหรับมุมมองของน้องศิริปานวาด มองว่าประทับใจความรู้ด้านการลงทุนแบบต่างๆ ในรูปแบบไดอะแกรมพีระมิด เพราะเพียง 1 ภาพก็ทำให้เห็นผลตอบแทนและความเสี่ยงได้ชัดเจน ทั้งยังชอบเกม Invest Game ที่ทำให้ได้ฝึกบริหารเงินรวมถึงลงทุนผ่านเกม เป็นการเรียนรู้แบบทดลองทำจริง หรือ Active Learning ที่ดี

น้อง ๆ ทั้งยังคู่มองว่าโครงการนี้เป็นโครงการที่เป็นประโยชน์ และเชื่อว่าเพื่อนๆ ที่เข้าร่วมกิจกรรมจะนำไปปรับใช้ได้ในอนาคตได้จริง ทั้งเพื่อใช้ทันทีในช่วงวัยเรียน และบริหารการเงินในระยะยาวให้แข็งแกร่ง สร้างความมั่งคั่ง ไปจนถึงมีความสามารถบริหารจัดการหนี้สิน เพราะเรื่องการเงินไม่ใช่เรื่องไกลตัว

#Education #KnowledgeMarket #InteractiveWorkshop #ActiveLearning #Gamification #Financial #Investment  #CMDF #ตลาดนัดความรู้  #NewGen #การเงิน #การลงทุน #กองทุนส่งเสริมการพัฒนาตลาดทุน #ขอนแก่น #KnowledgePortal #okmd #กระตุกต่อมคิด #KnowledgePortal