การปฏิวัติ AI อาจไม่ได้เกิดขึ้นในที่ที่เราคิด

"ระบบอัตโนมัติ" หรือ "automation" เป็นคำที่ส่งผลกระทบต่อกลุ่มคนผู้ใช้แรงงานที่ทำงานกับสายการผลิตและคลังสินค้าเป็นจำนวนมาก ด้วยเหตุผลที่ว่าหุ่นยนต์และอัลกอริทึมจะมาแทนที่งานของพวกเขา แต่คลื่นการพัฒนาล่าสุดของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI แบบ generative AI กลับส่งผลกระทบกับคนอีกกลุ่มที่อยู่ตรงข้าม กลายเป็นว่า generative AI กำลังมุ่งเป้าไปที่การ automate งานของพนักงานออฟฟิศหรือกลุ่มคนที่ทำงานที่ใช้ความคิดเป็นหลัก

ผลการวิจัยที่ศึกษาออกมาเรื่อยๆ ชี้ให้เห็นว่า โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (Large Language Models หรือ LLMs) เช่น GPT-4 ของ OpenAI มีศักยภาพเพียงพอที่จะส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อกลุ่มคนทำงานที่ใช้ความรู้ ตัวอย่างเช่น กลุ่มคนที่ทำงาน ด้านการเงิน กฎหมาย การตลาด และวิศวกรรม ซึ่งแตกต่างจาก technology disruption ครั้งก่อนๆ ซึ่งส่งผลกระทบต่อกลุ่มคนที่ทำงานประเภทซ้ำๆ (routine work) แต่ generative AI กลับเก่งในเรื่องการให้เหตุผล การเขียน การเขียนโปรแกรม และการวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งแปลว่างานที่ได้ค่าตอบแทนสูงและต้องใช้การศึกษาขั้นสูงอาจมีความเสี่ยงสูงสุดที่จะโดนเปลี่ยนแปลงหรือแทนที่

ภูมิศาสตร์ใหม่ของการปฏิวัติ AI

จากการวิเคราะห์ล่าสุดจากสถาบัน Brookings ชี้ให้เห็นว่าผลกระทบทางเศรษฐกิจที่เกิดจาก AI จะเกิดขึ้นอย่างไม่สม่ำเสมอในภูมิภาคต่างๆ (เชิงพื้นที่) จากในอดีตที่ระบบอัตโนมัติจะส่งผลกระทบต่อภูมิภาคหรือพื้นที่ที่มีรายได้ต่ำและเน้นไปที่การผลิตจากโรงงาน กลับกันในปัจจุบัน เมืองใหญ่ๆอย่างซานฟรานซิสโก นิวยอร์ก และวอชิงตัน ดี.ซี. ที่ซึ่งเป็นจุดศูนย์กลางของธุรกิจของเหล่ามืออาชีพกลับมีแนวโน้มที่จะได้รับผลกระทบจากการ automate ของ generative AI มากที่สุด

จากการศึกษาเดียวกันนี้ พื้นที่เมืองใหญ่ที่มีความอัตราส่วนของคนทำงานที่ใช้ความรู้และอุตสาหกรรมเฉพาะทางที่สูง จะเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ขับเคลื่อนด้วย AI มากที่สุด ภูมิภาคเหล่านี้เป็นจุดที่ตั้งของอุตสาหกรรมที่ให้ความสำคัญในการเขียนและอ่านเอกสาร การเขียนโค้ด การวิเคราะห์ข้อมูล และการสร้างแบบจำลองทางการเงิน ซึ่งงานเหล่านี้เป็นงานที่ AI สามารถทำให้เป็นอัตโนมัติได้อย่างง่าย ตัวอย่างเช่น เขต Santa Clara ในรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งเป็นที่ตั้งของบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีใน Silicon Valley คาดว่าจะได้รับผลกระทบจาก AI สูงถึงเกือบ 43% ซึ่งสูงกว่าบางภูมิภาคในชนบทที่ได้รับผลกระทบน้อยกว่า 27% ในขณะที่คลื่นความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในอดีตแทนที่คนงานในสายการผลิต แต่คลื่นลูกใหม่อย่าง generative AI กำลังสร้างผลกระทบต่อ บริษัทกฎหมาย และสถาบันการเงินแทน

ผู้ชนะและผู้แพ้ในเศรษฐกิจ AI

งานวิจัยจาก OpenAI ชี้ให้เห็นว่าเกือบ 80% ของแรงงานในสหรัฐฯ อาจเห็นงานของตนได้รับผลกระทบจาก AI อย่างน้อย 10% ในขณะที่ 19% ของคนทำงานอาจเห็นงานของตนมากกว่าครึ่งถูกแทนที่ด้วยระบบอัตโนมัติ 

คำถามที่สำคัญคืออนาคตของการทำงานจะเปลี่ยนไปอย่างไร? ข้อแรกเลยที่เราต้องทำความเข้าใจคือ generative AI ไม่ได้เข้ามาทำลายงานที่มีอยู่ในปัจจุบัน แต่มันเข้ามาเปลี่ยนแปลงและทำให้เกิดวิวัฒนาการในรูปแบบของการทำงานแบบใหม่ คนที่สามารถบูรณาการ AI เข้ากับการทำงานของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพจะมีแนวโน้มเห็นการทำงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น โดย AI จะทำหน้าที่เหมือนผู้ช่วยนักบินหรือ co-pilot ช่วยให้มืออาชีพร่างรายงาน วิเคราะห์ข้อมูล หรือเขียนโค้ดได้เร็วขึ้น ในขณะเดียวกันคนที่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลงอาจทำงานได้อย่างไม่มีประสิทธิภาพและในที่สุดก็ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง