ปฏิเสธไม่ได้ว่า หลังจากที่ บิลเบา (Bilbao) เมืองหลวงของแคว้นบาสก์ในสเปน พลิกโฉมจากอดีตเมืองอุตสาหกรรมเมื่อศตวรรษก่อน กลายเป็นศูนย์กลางศิลปะแห่งยุโรปแห่งทศวรรษนี้ ทำให้บิลเบาเป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางสำคัญที่ผู้หลงใหลในศิลปะวัฒนธรรมต้องหาโอกาสไปเยือนให้ได้สักครั้งในชีวิต ซึ่งส่วนมากมุ่งเข้าเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ Guggenheim สถาบันศิลปะที่มีชื่อเสียงและทรงคุณค่าแห่งหนึ่งของยุโรปเป็นหลัก หรืออย่างน้อยที่สุด แค่ได้เดินชมอาคารเก่าแก่ตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 14 และสถาปัตยกรรมสไตล์โมเดิร์นที่ตั้งอยู่เกลื่อนเมืองก็ถือว่าคุ้มค่าแล้ว
แต่จะคุ้มกว่านั้น สำหรับคนที่กำลังมองหาสถานที่ที่เต็มไปด้วยกิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะวัฒนธรรมและแหล่งค้นคว้าชั้นดี ที่ไม่ควรพลาดการไปเยือน Azkuna Zentroa – Alhóndiga Bilbao อาคารที่ไม่เพียงมีรูปลักษณ์ภายนอกแสนจะโดดเด่น ด้วยฝีมือการออกแบบของ ฟิลิปป์ สตาร์ก (Phillipe Stark) นักออกแบบชื่อดังชาวฝรั่งเศส ที่เปลี่ยนโฉมโกดังเก็บไวน์เก่าแก่อายุกว่า 110 ปีประจำเมือง ให้กลายเป็นอาคารศูนย์วัฒนธรรมสุดล้ำ ทว่าภายในพื้นที่ยังอัดแน่นไปด้วยห้องจัดแสดงนิทรรศการ ฮอลล์สำหรับจัดคอนเสิร์ต พื้นที่เวิร์คช้อปสำหรับเด็ก ศูนย์กีฬา คาเฟ่ ร้านอาหาร ห้องสมุด และศูนย์การเรียนรู้ด้านศิลปะวัฒนธรรมชั้นยอด ที่ระดมทุกสรรพวิทยาการแขนงศิลปะและความบันเทิงไว้ในอาคารหลังนี้
โดยเฉพาะห้องสมุดและศูนย์การเรียนรู้ทางวัฒนธรรมอย่าง Mediateka BBK ที่วางตัวเป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ สร้างสรรค์งานศิลปะและงานทดลองผ่านคอลเลกชั่นหนังสือหลากหลายหมวดหมู่จำนวนมากกว่า 50,000 รายการ เน้นไปที่หมวดศิลปะร่วมสมัย ศิลปะการแสดง ภาพยนตร์ สื่อดิจิทัล วรรณกรรม และการ์ตูน ทั้งยังมีโปรแกรมเกี่ยวกับวัฒนธรรมด้านต่างๆ ให้ผู้ที่สนใจเข้าร่วมกิจกรรมทุกเดือน แต่ละกิจกรรมออกแบบโดยใช้ศิลปะเป็นแกนนำ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสนับสนุนให้เกิดการคิดเชิงวิเคราะห์ในวงกว้างมากขึ้น เพื่อนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงให้เกิดความหลากหลายในสังคม
ประวัติย่อของ Azkuna Zentroa – Alhóndiga Bilbao และ 7 โซนน่าสนใจในตัวอาคาร
ย้อนกลับไปสมัยต้นศตวรรษที่ 20 เศรษฐกิจของเมืองบิลเบาเฟื่องฟูถึงขีดสุด จนเป็นจุดกำเนิดของการสร้างย่านใหม่ใจกลางเมืองขึ้นในชื่อ El Ensanche ซึ่งเป็นที่ตั้งของกลุ่มอาคารต่างๆ รวมถึง Alhóndiga โกดังสำหรับเก็บไวน์ น้ำมัน และอาหารหมักดองประจำเมือง ที่สร้างขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1905 ออกแบบโดย ริคาร์โด บาสทิดา (Ricardo Bastida) สถาปนิกประจำเทศบาลเมือง ที่ดีไซน์อาคารขนาดใหญ่ กว้างขวาง และโอ่อ่าอลังการในสไตล์โมเดิร์นเข้ากับยุคอุตสาหกรรมในขณะนั้น ถือเป็นหนึ่งในอาคารหลังแรกๆ ที่นำคอนกรีตมาใช้เป็นวัสดุในการสร้างแทนหินและอิฐ ทั้งยังเป็นตั้งตระหง่านเป็นดาวเด่นประจำเมืองมานานกว่า 60 ปี
Alhóndiga ปิดตัวลงในยุค 70 และถูกชุบชีวิตขึ้นใหม่ใน ค.ศ. 2010 เมื่อฟิลิปป์ สตาร์ก เปลี่ยนโฉมโกดังเก่าเป็นศูนย์การเรียนรู้ทางวัฒนธรรม โดยการเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการค่อยๆ แปลงโฉมเมืองบิลเบาจากเมืองอุตสาหกรรมเป็นเมืองแห่งวัฒนธรรม ที่เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990s
ตัวอาคารภายนอกยังคงอนุรักษ์ฟาซาด (facades) หรือการตกแต่งหน้าตาอาคารของเดิมเอาไว้ ในขณะที่ภายในโดดเด่นด้วยการเปลี่ยนโฉมเสาดั้งเดิมภายในอาคารจำนวน 43 ต้น ให้มีหน้าตาหวือหวาไม่ซ้ำกัน ให้บรรยากาศราวกับหลุดเข้าไปอยู่ในฉากภาพยนตร์ สมดีกรีของนักออกแบบฉากชาวอิตาเลียนอย่าง ลอเรนโซ บารัลดี (Lorenzo Baraldi) นำแรงบันดาลใจจากสถาปัตยกรรม สงคราม และศาสนาที่ล้วนมีส่วนเกี่ยวข้องกับมนุษยชาติในทุกหน้าประวัติศาสตร์มาออกแบบเสาแต่ละต้นให้แตกต่างทั้งรูปร่าง หน้าตา ผิวสัมผัส และสะท้อนถึงเอกลักษณ์ของศิลปะในแต่ละยุค เช่น อาร์ตเดโก โมเดิร์น แอสซีเรียน-บาบิลอน พัลลาเดียน เรนาซองซ์ ฯลฯ
นับตั้งแต่เปลี่ยนโฉมใหม่ Azkuna Zentroa – Alhóndiga Bilbao ก็มีสถานะเป็นศูนย์สันทนาการและวัฒนธรรมประจำเมืองบิลเบาจนถึงปัจจุบัน โดยเป็นแหล่งรวมพลของบรรดาศิลปินและหน่วยงานด้านวัฒนธรรมมากกว่า 1,000 เจ้า และประกอบด้วย 7 โซนที่น่าสนใจ ดังต่อไปนี้
- Lantegia - แล็บประลองไอเดียของบรรดานักคิด นักลงมือทำ ที่สามารถมาใช้พื้นที่ในการรวมกลุ่มใช้ความคิดสร้างสรรค์ผลิตผลงานต่างๆ ได้อย่างอิสระ โดยนอกจากจะมีรูปแบบเป็นห้องประชุม ห้องทำงาน ห้องโถงขนาดใหญ่แล้ว ยังมีเวทีสำหรับให้นักแสดงสาย live arts ได้ใช้พื้นที่ซ้อมและจัดการแสดงเต็มรูปแบบอีกด้วย
- Mediateka BBK - ห้องสมุดและศูนย์การเรียนรู้ทางวัฒนธรรม
- Physical Activity Center – ศูนย์กีฬาที่มีทั้งฟิตเนส สระว่ายน้ำ สนามหญ้าเทียม ฯลฯ มีโปรแกรมกีฬาให้เลือกฝึกหลายรูปแบบ
- Dendaz - ช้อปสำหรับจำหน่ายและจัดแสดงสินค้าฝีมือศิลปินและนักออกแบบท้องถิ่นแห่งแคว้นบาสก์
- Restaurants - ห้องอาหาร คาเฟ่ บาร์ และเทอร์เรซบนดาดฟ้า สำหรับกิน ดื่ม และพักผ่อนหย่อนใจหลังท้องอิ่ม
- Golem Cinemas – โรงหนังจำนวน 7 โรง กับอีก 1 ออดิทอเรียม ที่จัดโปรแกรมฉายภาพยนตร์จากทั่วโลก
- Space Rental – พื้นที่ให้เช่าที่มีให้เลือกถึง 11 รูปแบบ แบ่งตามขนาดพื้นที่และรูปแบบการใช้งาน
กว่าจะเป็น Mediateka BBK ห้องสมุดที่มีมากกว่าหนังสือ
ก่อนจะมีสถานะเป็นศูนย์การเรียนรู้ทางวัฒนธรรม Mediateka BBK วิวัฒน์ตัวเองจากการเป็นห้องสมุดแบบดั้งเดิมมาก่อน โดยใช้เวลาเพียงสิบปีในการปรับโฉมจากสถานที่สำหรับค้นคว้า อ่านหนังสือ และให้บริการยืม-คืนหนังสือ เติบโตเป็นพื้นที่ที่ชาวเมืองบิลเบาอยากเข้ามาพบปะสังสรรค์ เรียนรู้ ไปจนถึงเล่นสนุกได้ทุกเพศทุกวัยในทุกๆ วัน
การเปลี่ยนโฉมห้องสมุดเก่าเป็นสเปซที่เพียบพร้อมด้วยฟังก์ชั่นใหม่ๆ เป็นหนึ่งในแผนพัฒนาระหว่างปี 2019-2023 ของ Azkuna Zentroa ที่ตั้งเป้าหมายในการเผยแพร่วัฒนธรรมร่วมสมัยให้แทรกซึมไปในสังคม ดังนั้น ทุกการเปลี่ยนแปลงใน Mediateka BBK จึงอิงกับความต้องการของผู้คนเป็นหลัก โดยออกแบบพื้นที่ให้ตอบโจทย์กลุ่มคนที่หลากหลาย และจัดกิจกรรมที่เชื่อมโยงคนแต่ละกลุ่มให้สนุกกับการได้เข้ามาเรียนรู้ในพื้นที่แห่งนี้ในวงกว้าง การเปลี่ยนโฉมใหม่ของ Mediateka BBK จึงสอดรับกับบรรยากาศการเรียนรู้ในโซนอื่นๆ ของ Azkuna Zentroa เป็นอย่างดี โดยเฉพาะ Lantegia โซนสำหรับระดมสมองและลงมือผลิตชิ้นงานสร้างสรรค์ในรูปแบบต่างๆ
ทั้งนี้ แม้จะเดินหน้าปลูกฝังวัฒนธรรมร่วมสมัยให้เข้าไปอยู่ในชีวิตผู้คน แต่ Mediateka BBK ก็ไม่ทิ้งแก่นแกนเดิม นั่นคือ การคงไว้ซึ่งห้องสมุดที่ยังมีผู้คนแวะเวียนมาใช้บริหารสม่ำเสมอไม่เคยขาด ดังนั้น ที่นี่จึงกลายเป็นห้องสมุดที่มากด้วยฟังก์ชันหลากหลาย ท้าทายด้วยตารางกิจกรรมและเวิร์กช้อปที่อัดแน่นทุกเดือน โดยแบ่งโปรแกรมการเรียนรู้ออกเป็น 6 แขนง ที่ร้อยเรียงเป็นหนึ่งเดียวกันผ่าน “เนื้อหา” (Content) ที่มีทั้งวรรณกรรม ตำรา การ์ตูน ภาพประกอบ สื่อดิจิทัล และกิจกรรมครอบครัว ที่หากพิจารณาเพียงผิวเผินเหมือนจะแตกต่าง ทว่ากลับกลมกลืนด้วยบริบทของ “ผู้คน” ที่ Mediateka BBK ถือเป็นหัวใจหลักในการมุ่งส่งเสริมแรงบันดาลใจและปลูกฝังวัฒนธรรมการเรียนรู้ให้หยั่งรากในตัวคนรักเรียน ที่หมุนเวียนกันมาเยือนห้องสมุดที่เป็นมากกว่าห้องสมุดแห่งนี้ในทุกๆ วัน
6 โปรแกรมการเรียนรู้ใน Mediateka BBK
การแบ่งพื้นที่ภายใน Mediateka BBK แบ่งเป็นโซนสำหรับการศึกษา ประชุม เสวนา และจัดกิจกรรมต่างๆ ของทางศูนย์ ในบริเวณชั้น 1 และชั้น 2 ส่วนชั้น 3 เป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ ค้นคว้าวิจัย และอ่านหนังสือ โดยให้บริการตามวิถีห้องสมุดแบบดั้งเดิม ซึ่งโปรแกรมการเรียนรู้ใน Mediateka BBK แบ่งเป็น 6 โซน ดังต่อไปนี้
- Txikiteka
พื้นที่สำหรับครอบครัวและเด็กอายุระหว่าง 0-12 ปี ที่จะได้ใช้เวลาในการสัมผัสประสบการณ์อ่านหนังสือเล่มแรกในชีวิตร่วมกัน โดยมีหนังสือให้เลือกอ่านหลากหลาย ตั้งแต่วรรณกรรมระดับโลก ไปจนถึงการ์ตูนและวิดีโอเกม ไฮไลท์เด่นหนีไม่พ้นชั้นวางหนังสือทรงต้นไม้ที่ตั้งเด่นอยู่กลางห้อง ทำหน้าที่เชื้อเชิญเด็กๆ และผู้ปกครองให้อยากเดินไปเลือกหยิบหนังสือมาอ่านมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ยังมีพื้นที่อเนกประสงค์สำหรับการเรียน ทำงานกลุ่ม และจัดโปรแกรมด้านวัฒนธรรมต่างๆ
- Komikteka
พื้นที่เฉพาะสำหรับคอการ์ตูนที่รวบรวมหนังสือไว้กว่า 7,000 รายการ รวมถึงการจัดกิจกรรมพิเศษโดยศิลปินและผู้สร้างสรรค์ผลงานของแต่ละสำนักพิมพ์ ที่จะเป็นผู้คิดโปรแกรมของแต่ละโปรเจคท์ขึ้นเอง
- Jokuteka
พื้นที่สำหรับการทดลองและเรียนรู้ผ่านการเล่น โดยมีคอลเล็กชั่นของสื่อการเรียนรู้ ทั้งหนังสือ นิตยสาร และโสตทัศนูปกรณ์ที่เกี่ยวกับเกมและวิดีโอเกมโดยเฉพาะ Jokuteka ยังเชื่อมต่อกับพื้นที่วรรณกรรมสำหรับเด็กและ Komikteka เพื่อขยายขอบเขตการเข้าถึงความรู้ การทดลอง และโลกแห่งวรรณกรรมเข้าด้วยกัน
- Hemeroteka
แผนกสื่อสิ่งพิมพ์ นิตยสาร และวารสาร ที่รวบรวมสื่อสิ่งพิมพ์ทั้งระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติไว้ให้ผู้สนใจได้อ่านฟรี รวมถึงวารสารและนิตยสารของห้องสมุดที่รวบรวมโปรแกรมต่างๆ ของศูนย์ฯ ก็สามารถมาอ่านได้ที่นี่เช่นกัน
- TK 101/ TK 201/ TK 202
แล็บห้องกระจกที่ออกแบบโครงสร้างมาเพื่อการใช้งานที่หลากหลายรองรับได้ทุกกิจกรรม อาทิ ห้อง TK 101 เป็นได้ทั้งห้องจัดนิทรรศการ ห้องเรียน ห้องสรรค์สร้างความรู้เชิงวิพากษ์ผ่านงานศิลปะ, ห้อง TK201 มีบรรยากาศเอื้อต่อการผลิตงานสร้างสรรค์อย่างการ์ตูนและงานดิจิทัล เหมาะสำหรับจัดงานพบปะนักวาดการ์ตูน ครีเอเตอร์ หรือจัดเวิร์คช้อปหนังสือทำมือ หรือเป็นที่รวมตัวของชมรมอ่านหนังสือ
- Study Room
โซนห้องเรียนตั้งอยู่บริเวณทางเดินของ Alameda Rekalde ที่เชื่อมต่อกับ Mediateka BBK ประกอบด้วยสเตชั่นสำหรับเรียน 72 สเตชั่น (ลดเหลือ 28 สเตชั่นในระหว่างการแพร่ระบาดของโควิด-19) เปิดโอกาสให้ผู้มาเรียนได้จัดการพื้นที่ด้วยตัวเอง เพื่อให้ผู้เรียนได้อยู่ในสภาวะแวดล้อมที่สงบและเปี่ยมด้วยสมาธิในการเรียน
URL อ้างอิง:
