จะเกิดอะไรกับคนอเมริกัน เมื่อคนหนุ่มสาวเรียนมหาวิทยาลัยน้อยลง

23 กรกฎาคม 2023

36966 อ่านข่าวนี้

นับตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นของการระบาดใหญ่ของโควิด-19 ชาวอเมริกันที่เข้าเรียนในมหาวิทยาลัยมีจำนวนลดลง 1 ล้านคนขณะที่นักวิจัยประเมินว่ายอดรวมอาจสูงถึง 3 ล้านคนตลอดช่วง 10 ปีที่ผ่านมา เกิดอะไรขึ้นกับคนอเมริกัน ทำไมพวกเขาไม่อยากเรียนหนังสือ?

ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาในสหรัฐฯ พูดถึงสาเหตุที่ทำให้อัตราดังกล่าวมีจำนวนลดลงว่ามาจากหลากหลายปัจจัยที่ประจวบเหมาะกันพอดี ทั้งเรื่องอัตราการเกิดที่ต่ำลง อัตราค่าจ้างของงานส่วนใหญ่ที่สูงขึ้นในช่วงการระบาดใหญ่ ตลอดจนค่าเล่าเรียนในมหาวิทยาลัยที่สูงขึ้น และการเป็นหนี้ในการต้องกู้เรียนหนังสือ เพราะกว่า 80% ของนักศึกษาระดับมหาวิทยาลัย ทุกคนแทบจะต้องกู้เงินเพื่อมาเรียนหนังสือทั้งสิ้น

ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาและนักเศรษฐศาสตร์เริ่มคิดถึงผลกระทบในระยะยาวหากการลดลงนี้ยังคงดำเนินต่อไป และบางคนเตือนว่าเรื่องนี้อาจส่งผลกระทบต่อสหรัฐฯ เพราะเมื่อมีคนเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยน้อยลง สังคมก็จะแย่ลงไปด้วย นอกจากนี้การประสบความสำเร็จทางด้านเศรษฐกิจก็จะลดน้อยลง และหาบุคลากรมาเติมเต็มตำแหน่งงานต่างๆ ในอนาคตได้ยากขึ้นอีกด้วย ในขณะที่หากมองไปที่จีน ที่นั่นมีนักเรียนเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมากทุกปี

อะเดรียน่า เลรัส มูนีย์ (Adriana Lleras-Muney) นักเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (University of California-Los Angeles) ได้เห็นความเห็นไว้ในเดอะวอชิงตัน โพสต์ เรื่องการลดลงของนักศึกษาในมหาวิทยาลัยไว้ว่า เมื่อช่องว่างทางการศึกษาที่เพิ่มมากขึ้นอาจทำให้ความแตกแยกทางการเมือง สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม เชื้อชาติและชาติกำเนิดที่มีมาดอยู่แล้ว แย่ลงไปกว่าเดิม และแนวโน้มความเหลื่อมล้ำทางเชื้อชาติที่กำลังลดลงก็จะกลับมาดีดตัวขึ้นตามไปด้วย

นักวิจัยจากศูนย์วิจัย National Student Clearinghouse Research Center กล่าวว่า กลุ่มที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดก็คือเด็กๆ จากครอบครัวที่ยากจน นอกจากนี้ จำนวนเด็กหนุ่มที่เข้ามหาวิทยาลัยก็ลดลงร้อยละ 10 ในช่วงสองปีที่ผ่านมา องค์กรคอลเลจบอร์ด (The College Board) องค์กรไม่แสวงหาผลกำไร ที่ทำงานเกี่ยวกับการเข้าเรียนของนักศึกษามหาวิทยาลัย กล่าวว่าผู้ที่จบการศึกษาเพียงชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายจะมีรายได้น้อยกว่าผู้ที่จบมหาวิทยาลัยราวปีละ 25,000 ดอลลาร์ ขณะที่หน่วยงานต่าง ๆ ของรัฐและศูนย์วิจัย Pew ชี้ว่า ผู้ที่ไม่มีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีมีความเสี่ยงที่จะต้องใช้ชีวิตแบบยากจนหรือกลายเป็นคนตกงาน นอกจากนี้ยังมีแนวโน้มที่จะจ่ายภาษีน้อยลง ต้องการความช่วยเหลือจากรัฐบาล มีชีวิตที่ย่ำแย่และเสียชีวิตตั้งแต่อายุยังน้อย ยิ่งเมื่ออายุมากขึ้น งานดีๆ ที่จำเป็นต้องมีวุฒิการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยจะยังคงว่างอยู่ ตัวเลขการเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยที่ลดลงในช่วงการระบาดใหญ่นั้นเป็นตัวเลขที่น่าตกใจ ซึ่งหากมองในภาพใหญ่ของตลาดแรงงาน จะพบว่า ณ ปัจจุบัน บุคลากรในธุรกิจสุขภาพ เช่น พนักงานในโรงพยาบาล ก็ไม่เพียงพออยู่แล้ว โดยเฉพาะหมอมีปัญหาด้านห่วงโซ่อุปทาน หลายวิทยาลัยหรือหลายคณะต้องปิดบางภาควิชาลงเพราะมีนักศึกษาไม่เพียงพอที่จะเปิด

สิ่งที่น่าคิดต่อไปก็คือแม้จะมีชาวอเมริกันจำนวนน้อยลงที่จะเข้าเรียนในมหาวิทยาลัย แต่ประเทศต่าง ๆ อย่างเช่น จีน แคนาดา เกาหลี และรัสเซีย กลับลงทุนในด้านการศึกษาระดับอุดมศึกษากันมากขึ้น

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา กล่าวว่าขณะนี้สหรัฐฯ จัดอยู่ในอันดับที่ 12 ของการมีอัตราประชากรจบการศึกษาในระดับปริญญาตรีในบรรดาประเทศสมาชิก 38 ประเทศ แต่หากย้อนกลับไปเมื่อ 20 ปีที่แล้ว สหรัฐฯ อยู่ที่อันดับที่ 3 นั่นแสดงให้เห็นว่าตัวเลขนั้นลดลงอย่างต่อเนื่องและน่าเป็นห่วง

ปัญหาไม่ได้มีเพียงเท่านี้ หากมองออกไปในปัญหาระดับโลก การศึกษา ถือเป็นสินค้าส่งออกสำคัญอย่างหนึ่งของประเทศที่พัฒนาแล้ว แต่สงครามจิตวิทยาและการเริ่มระแวงระหว่างกัน ระหว่างสองมหาอำนาจอย่างจีนและสหรัฐอเมริกา กำลังส่งผลมาถึงเรื่องของธุรกิจการศึกษาด้วยเช่นกัน ปฎิเสธไม่ได้ว่า จีนเป็นหนึ่งในประเทศที่ส่งประชากรของตัวเอง ไปเรียนในสหรัฐอเมริกาและที่ต่างๆ ของโลก มากที่สุด พูดได้ว่านักศึกษาชาวจีน คือผู้ค้ำชูธุรกิจการศึกษาของสหรัฐอเมริกาไว้ส่วนหนึ่งก็ไม่น่าจะผิดนัก

จีนกับการยึดโลกแห่งการศึกษา

ข้อมูลจาก World Education Services ระบุว่า ตั้งแต่ปี 2000 ประเทศจีนมีจำนวนนักศึกษาเพิ่มขึ้นจาก 7.4 ล้านคนเป็นเกือบ 45 ล้านคน ในปี 2018 และคาดการณ์กันว่าภายในปี 2025 จีนจะผลิตนักศึกษาที่มีปริญญาขั้นสูงในสาขาวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ เทคโนโลยี และคณิตศาสตร์ มากกว่าสหรัฐฯ เกือบสองเท่า ย้อนกลับไปช่วงปี 2002–2007 จำนวนนักศึกษาจีนที่ไปเรียนต่อต่างประเทศ อยู่ที่ราว 100,000 คนต่อปี แต่หลังจากการเปิดตัวและเปิดประเทศอย่างเป็นทางการ หลังการเป็นเจ้าภาพโอลิมปิก 2008 การไปศึกษาต่อยังต่างประเทศของนักศึกษาจีนนั้นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการไปเรียนต่อในประเทศสหรัฐอเมริกา ตามข้อมูลจาก China Daily ระบุว่าจำนวนนักศึกษาจีนทั้งหมดที่เรียนในอเมริกาช่วงปีการศึกษา 2019-2020 ยังคงครองสัดส่วนใหญ่ในอเมริกาคือมีทั้งสิ้นราว 3.7 แสนคน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนสูงถึง 1 ใน 3 ของนักศึกษาต่างชาติทั้งหมดในสหรัฐอเมริกา แม้จะมีการชะลอตัวไปบ้าง เนื่องจากปัญหาสงครามการค้ากับอเมริกาและความขัดแย้งทางการเมือง แต่นักศึกษาชาวจีนก็ยังให้ความสนใจไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา

แต่กระนั้นการออกมาประกาศของนโยบายของสหรัฐ เกี่ยวกับการห้ามนักศึกษาจีน ศึกษาต่อในบางมหาวิทยาลัยและบางสาขาที่สหรัฐอเมริกามองว่าล่อแหลมต่อการรั่วไหลขององค์ความรู้ที่สำคัญ เช่น ในหมวด STEM (คำย่อของการเรียนใน 4 สาขาได้แก่วิทยาศาสตร์ (Science) เทคโนโลยี (Technology) วิศวกรรมศาสตร์ (Engineering) และคณิตศาสตร์ (Mathematics)) ในสมัยของประธานาธิบดีโดนัล ทรัมฟ์ มีการคุมเข้มเรื่องของนักศึกษาต่างชาติที่เข้ามาเรียนมากขึ้น รวมถึงนโยบายที่มีต่อผู้อพยพ ทำให้สิทธิในการทำงานหลังเรียนจบไม่ได้ง่ายเช่นในสมัยของประธานาธิบดีบารัค โอบาม่าที่ให้สิทธิในการทำงานหลังเรียนจบนานถึง 3 ปี

ปี 2020 อเมริกาประกาศแบนและยกเลิกวีซ่านักศึกษาแก่นักศึกษาจีน 2 ครั้งเนื่องจากความขัดแย้งทางการค้า โดยสหรัฐอเมริกาให้เหตุผลว่านักศึกษาจีนเหล่านี้ มีความเกี่ยวข้องกับทางการทหารจีน และขโมยข้อมูลสำคัญของทางอเมริกาไปให้แก่ทางจีน ยิ่งทำให้ทัศนคติของนักศึกษาจีนต่อสหรัฐอเมริกาเริ่มแย่ลง และคาดว่ามีนักศึกษาจีนได้รับผลกระทบอย่างน้อย 3,000–5,000 คน โดยรับบาลสหรัฐอเมริกาให้ความสำคัญกับการตรวจสอบนักศึกษาและนักวิจัยจากจีนที่จะเข้ามาเรียนต่อในสหรัฐอเมริกามากขึ้น พฤษภาคมที่ผ่านมาสื่อโกลบอล ไทม์ (Global Times) เผยแพร่รายงานข้อมูลจาก Gewai Education บริษัทแนะแนวศึกษาต่ออเมริกา เปิดเผยข้อมูลการขอวีซ่าอเมริกาของนักเรียนจีนจำนวนหนึ่งว่าโดนปฏิเสธเนื่องจากนักศึกษาดังกล่าวมีสมาชิกในครอบครัวทำงานเป็นเจ้าหน้าที่ระดับสูงอยู่ในหน่วยงานเกี่ยวข้องกับความปลอดภัยและความมั่นคงของประเทศจีน

ตั้งแต่ช่วงสงครามการค้าจีนอเมริกาในปี 2019 จนถึงปัจจุบันสหรัฐอเมริกาประกาศแบนการทำงานทางวิชาการร่วมกันกับสถาบันการศึกษาและสถาบันวิจัยในจีนทั้งหมด 6 แห่งซึ่งล้วนเกี่ยวข้องกับสายเทคโนโลยีและวิศวกรรม ประเทศพันธมิตรของอเมริกาบางประเทศ มีการดำเนินนโยบายคล้ายๆ กันนี้ อย่างเช่น ญี่ปุ่น ตามการรายงานข่าวของ The Straits Times แคนาดาก็เคยมีการเรียกร้องให้มหาวิทยาลัยแคนาดา ระมัดระวังการทำวิจัยร่วมกับมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยจีน เพราะข้อมูลอาจรั่วไหลไปถึงรัฐบาลจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางการทหารจีน

แน่นอนว่าจีนไม่ได้ปล่อยให้ประชาชนของตนโดนแบนและถูกตราหน้า จึงพยายามตอบโต้นโยบายเข้มงวดแก่นักศึกษาจีนของอเมริกามาโดยตลอด ตั้งแต่ปี 2019 รัฐบาลจีนออกประกาศเตือนประชาชนถึงการไปเรียนต่อและเที่ยวที่ประเทศสหรัฐอเมริกาให้ระมัดระวังในเรื่องของการขอวีซ่าที่มีข้อจำกัดมากขึ้น ให้ระยะเวลาอยู่ในอเมริกาลดน้อยลงกว่าที่ควรจะเป็น โดยเฉพาะส่งผลโดยตรงต่อนักศึกษาจีนที่ต้องการไปเรียนต่อที่อเมริกาและประเทศจีนเองเพิ่มความเข้มงวดและข้อจำกัดในการขอวีซ่าแก่ชาวอเมริกาเช่นกัน

อนาคตเราอาจได้เห็นนักศึกษาจีนไปเรียนยังอเมริกาหรือต่างประเทศลดน้อยลง ไม่ใช่เพียงจากเหตุผลทางการเมืองแต่ยังยังมีเหตุผลเรื่องชาตินิยมที่เพิ่มสูงอย่างต่อเนื่องและจีนเองกำลังพยายามดำเนินนโยบายดึงดูดคนจีนเก่งๆ ให้กลับมาประเทศจีน

ส่วนสหรัฐอเมริกาก็หวังว่าการยกหนี้มูลค่าหลายหมื่นล้านเหรียญให้กับนักศึกษา ในระยะสั้นอาจเป็นแรงดึงดูดให้คนรุ่นใหม่กลับเข้าสู่ระบบการศึกษามากขึ้น ทว่าในระยะยาว ก็ต้องดูกันยาวๆ ว่า สหรัฐอเมริกา จะทำอย่างไรกับปัญหาที่คนเรียนมหาวิทยาลัยน้อยลง

อ้างอิง

https ://www .scmp .com /news /china /society /article /2179977/chinese -students -miss -out -early -places -mit -whats -blame -change