1 MILLION SMART KIDS เปลี่ยนอนาคตประเทศไทยด้วย “กล่อง” สำหรับเด็กปฐมวัย 1 ล้านคน

14 ธันวาคม 2023

819 อ่านข่าวนี้

ความพยายามหลายครั้งหลายหนที่จะมีการผลักดันให้มีการสนับสนุนพัฒนาการ เสริมโอกาสให้เด็กไทย ยังคงไม่เป็นผลเท่าที่ควร เห็นได้จากปัญหาพัฒนาการเด็กไทยในปี พ.ศ. 2560 พบว่า 1 ใน 4 ของเด็กทุกช่วงวัยมีพัฒนาการสงสัยว่าล่าช้า โดยเด็กปฐมวัยมีพัฒนาการพร่องมากที่สุด ด้านภาษาและการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก ซึ่งส่งผลต่อความฉลาดทางสติปัญญา

งานวิจัยจำนวนมากทั้งไทยและต่างประเทศ ล้วนชี้ให้เห็นประโยชน์ของการส่งเสริมพัฒนาการเด็กในช่วงแรกเริ่มของชีวิต ดังที่ศาสตราจารย์ James J.Heckman นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบลระบุไว้ว่า “การลงทุนกับพัฒนาการเด็กจะได้ผลตอบแทนสูงสุดเมื่อเริ่มต้นลงทุนโดยเร็วที่สุดในครอบครัวที่ขาดโอกาส”

ศูนย์การออกแบบเพื่อสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และสมาคมนิสิตเก่าคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงจัดทำโครงการ 1 MILLION SMARTKIDS ใช้กระบวนการออกแบบเข้าไปตอบโจทย์งานบริการสาธารณะด้านการศึกษา โดยมุ่งพัฒนาระบบส่งเสริมพัฒนาการสำหรับเด็กปฐมวัยเป็นหลัก และสร้างสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเติบโตของเด็ก ๆ ควบคู่กันไปด้วย

สร้างเสริมพัฒนาการ

ศูนย์การออกแบบเพื่อสังคมฯ ทำหน้าที่เป็นพื้นที่ส่วนกลางสำหรับการทำงานแบบร่วมมือกัน (Collaborative Platform) ให้ทุกฝ่าย ทุกคนที่สนใจแก้ปัญหาสังคมไม่ว่าจะเป็นด้านงานบริการสาธารณะ เศรษฐกิจท้องถิ่น สังคมที่เป็นธรรม และความยั่งยืน มาร่วมกันแก้ปัญหา โดยมีสถานะเป็นบริษัทที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นผู้ถือหุ้นหลัก และบริหารจัดการในรูปแบบของกิจการเพื่อสังคม ขับเคลื่อนด้วยความเชื่อว่า “การออกแบบ สร้างการเปลี่ยนแปลงได้”

โครงการ 1 MILLION SMARTKIDS เป็นหนึ่งในโครงการที่ศูนย์การออกแบบเพื่อสังคมฯ จัดทำขึ้นร่วมกับสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี แปลนทอยส์ สตาร์ฟิซ นักจิตวิทยาเด็ก คุณครู พ่อแม่ และนักออกแบบหลายแขนง และภาคีเครือข่ายอีกจำนวนมาก เพื่อให้มั่นใจได้ว่าการแก้ไขปัญหาด้านพัฒนาการเด็กไทยที่กำลังดำเนินไปนั้นผ่านการคิดครบถ้วนทุกมิติเท่าที่จะเป็นไปได้ โครงการนี้มุ่งหวังที่จะมีส่วนในการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคมและเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน ด้วยงบประมาณที่น้อย แต่ได้ผลลัพธ์ที่มากมายมหาศาล จึงโฟกัสไปที่การส่งเสริมพัฒนาการของเด็กปฐมวัย (0-6 ปี) จำนวน 1 ล้านคน ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) กว่า 20,000 แห่งทั่วประเทศ

รื้อระบบ สร้างต้นแบบ

เหตุผลสำคัญที่โครงการนี้จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากหลากหลายภาคส่วน เนื่องจากต้องการออกแบบระบบส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยในประเทศไทยขึ้นมาใหม่ (Re-Design) จากที่มีอยู่เดิมให้เหมาะสมกับสภาพสังคมไทยในปัจจุบัน โมเดลต้นแบบระบบส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบสำคัญ คือ

กล่องของใช้เด็กแรกเกิด บรรจุของใช้จำเป็นและเครื่องมือเสริมพัฒนาการสำหรับเด็ก 0-3 ขวบ สำหรับให้พ่อแม่ใช้เลี้ยงดูทารกแรกเกิด
เว็บไซต์พัฒนาการเด็ก รวบรวมความรู้และกิจกรรมพัฒนาการเด็กสำหรับพ่อแม่ เลือกสรรข้อมูลโดยผู้เชี่ยวชาญ ออกแบบให้มีการแสดงผลตามความสนใจของพ่อแม่แต่ละครอบครัว
คู่มือออกแบบศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สำหรับใช้เป็นแนวทางปรับปรุงศูนย์พัฒนาเด็กเล็กให้มีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการส่งเสริมการเรียนรู้
หลักสูตรพัฒนาการเด็กออนไลน์ ออกแบบเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้สำหรับพ่อแม่และครู มีใบประกาศนียบัตรให้เมื่อเรียนจบ

อดีต ปัจจุบัน อนาคต

นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่มีความพยายามสร้างเสริมพัฒนาการของเด็กปฐมวัยในประเทศไทย ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2548 มีโครงการ “ถุงรับขวัญเด็กแรกเกิด” ที่ผลักดันโดยสถาบันวิทยาการการเรียนรู้ (สวร.) ที่ต้องการพัฒนาการเรียนรู้ของเด็กไทยบนพื้นฐานของสมอง (Brain-based Learning) มุ่งหวังให้เด็กไทยทุกคนมีการพัฒนาการที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ภายถุงรับขวัญสำหรับเด็กแรกเกิด มีผ้าพัฒนาการ ของเล่นพัฒนาการ หนังสือนุ่มนิ่มลอยน้ำ หนังสือสัมผัส ซีดี/เทป หนังสือคู่มือพ่อแม่ สติกเกอร์ และการ์ดจากนายกรัฐมนตรี

แต่น่าเสียดายที่โครงการดำเนินการในระหว่าง 28 กรกฎาคม 2548 – 27 กรกฎาคม 2549 เพื่อทดลองสร้างองค์ความรู้ ติดตามเก็บข้อมูลพัฒนาการของเด็กๆ ซึ่งพบว่ากว่า 80% มีพัฒนาการตามวัย แต่ไม่ได้ดำเนินการต่อ เนื่องด้วยความผันผวนทางการเมืองและนโยบายของรัฐที่แตกต่างไปจากเดิม

นอกจากนี้ยังมีโครงการพัฒนาเด็กปฐมวัยแบบบูรณาการโดยยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง และเด็กได้เรียนรู้ผ่านการลงมือกระทำอย่างสร้างสรรค์ หรือ Integrated Child – Centered Active Learning project (ICAP) ภายใต้การสนับสนุนจากมูลนิธิยุวพัฒน์ ส่งเสริมให้เด็กปฐมวัย 2-6 ขวบ ได้ใช้ประสาทสัมผัสทุกด้านผ่านการเล่น โดยมีครูเป็นผู้คอยสนับสนุนการเรียนรู้

นับว่า โครงการ 1 MILLION SMARTKIDS เป็นอีกก้าวสำคัญที่เปรียบเหมือนการลากเส้นต่อจุดจากอดีต ถึงปัจจุบัน ไปสู่อนาคต นอกจากในแง่การส่งเสริมพัฒนาการแล้ว ยังมีอีกหมุดหมายสำคัญที่คณะทำงานขับเคลื่อนสวัสดิการ เงินอุดหนุนเด็กเล็กแบบถ้วนหน้า พยายามผลักดันให้รัฐมอบเงินอุดหนุนให้เด็กเล็กทุกคน โดยไม่ต้องพิสูจน์ความจน เพื่อเสริมมิติทางเศรษฐกิจในครอบครัว ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของเด็กปฐมวัยดีขึ้น

สุนี ไชยรส หนึ่งในคณะทำงานเน้นย้ำหลายวาระว่า จากเดิมที่มีเด็กเล็กได้รับเงินอุดหนุน ราว 2 ล้านคน หากเปลี่ยนโยบายเป็นแบบถ้วนหน้า เพิ่มงบประมาณเป็น 3 หมื่นล้านบาท จะมีเด็กเข้าถึงสิทธิ์นี้ถึงกว่า 4.2 ล้านคน

ทั้งหมดทั้งมวลนี้ก็เพื่อให้เด็กไทยทุกคนมีสิทธิที่สมควรได้รับตามที่ระบุไว้ในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก พ.ศ. 2535 ว่าพวกเขามีสิทธิมีชีวิตรอด มีสิทธิได้รับการพัฒนาทางด้านจิตใจ อารมณ์ สังคม มีสิทธิที่จะได้รับการปกป้องคุ้มครอง และให้ความสำคัญแก่เด็กทุกคนอย่างเสมอภาคกัน

ข้อมูลอ้างอิง

บทความใกล้เคียง

ดูบทความทั้งหมด

จุดประกายการจัดความรู้สู่ความยั่งยืน ที่พิพิธภัณฑ์การเกษตรเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิต

30 พฤษภาคม 2025

106 0

ภาพจาก AI: ลิขสิทธ์และการใช้เชิงพาณิชย์

29 พฤษภาคม 2025

395 0

0 ความคิดเห็น