ในการอบรม OKMD Career Bootcamp AI : อัพสกิลทักษะ AI สู่สายงานโลกอนาคต OKMD X AIAT ได้จัดอบรมเชิงปฎิบัติการออนไลน์ ในการอบรม Bootcamp AI ในหัวข้อ AI Ethics & Copyright : ปกป้องข้อมูลและสิทธิส่วนบุคคลในยุค AI

            ในยุคที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) มีบทบาทสำคัญในหลายแง่มุมของชีวิตมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การสื่อสาร หรือแม้กระทั่งการตัดสินใจเชิงธุรกิจและสังคม ความเข้าใจเกี่ยวกับความน่าเชื่อถือและจริยธรรมของ AI กลายเป็นประเด็นสำคัญที่ไม่อาจมองข้ามได้

            ในบทความนี้ เราจะมาสำรวจและชี้แจงความเหมือนและความแตกต่างระหว่างสองแนวคิดหลักที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและการใช้ AI นั่นคือ Trustworthy AI (AI ที่น่าเชื่อถือ) และ Ethical AI (AI ที่มีจริยธรรม)

Trustworthy AI: AI ที่น่าเชื่อถือคืออะไร?

            Trustworthy AI หรือ AI ที่น่าเชื่อถือ คือ AI ที่ได้รับการออกแบบและพัฒนาให้ทำงานอย่างแม่นยำ มีความโปร่งใส และสามารถตรวจสอบได้ ซึ่งผู้ใช้งานสามารถไว้วางใจได้ว่ามันจะทำงานตามที่คาดหวัง โดยไม่เกิดข้อผิดพลาดหรือทำให้เกิดความเสียหายต่อผู้ใช้ ตัวอย่างของ AI ที่น่าเชื่อถืออาจรวมถึงระบบ AI ที่ใช้ในด้านการแพทย์ การเงิน หรือระบบรักษาความปลอดภัย ที่ต้องการความแม่นยำสูงและทำงานภายใต้หลักการที่สามารถตรวจสอบได้อย่างเข้มงวด

การสร้าง AI ที่น่าเชื่อถือนั้น ต้องอาศัยการพัฒนาระบบ ดังนี้ :

1. ทำงานอย่างแม่นยำและมีประสิทธิภาพ : AI ต้องให้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องและสามารถพึ่งพาได้ในการตัดสินใจหรือการทำงานตามที่ได้รับมอบหมาย

2. มีความโปร่งใส : การทำงานของ AI ควรสามารถอธิบายได้ ผู้ใช้งานต้องสามารถเข้าใจว่า AI ตัดสินใจอย่างไรและมีพื้นฐานจากข้อมูลอะไร

3. สามารถตรวจสอบและควบคุมได้ : หากเกิดปัญหาหรือข้อผิดพลาด ระบบควรสามารถติดตามและตรวจสอบได้ว่าปัญหาเกิดขึ้นจากส่วนใด เพื่อปรับปรุงและแก้ไข

Ethical AI: AI ที่มีจริยธรรมคืออะไร?        

            Ethical AI หรือ AI ที่มีจริยธรรม หมายถึง AI ที่ได้รับการออกแบบและพัฒนาโดยคำนึงถึงหลักจริยธรรมและความรับผิดชอบต่อสังคม ซึ่งไม่เพียงแค่ต้องทำงานได้อย่างถูกต้อง แต่ต้องปฏิบัติตามมาตรฐานทางศีลธรรมด้วย เช่น ความยุติธรรม, ความเป็นส่วนตัว, และความเคารพในสิทธิมนุษยชน การออกแบบ AI ที่มีจริยธรรมจะช่วยลดความเสี่ยงจากการใช้ AI ที่อาจละเมิดสิทธิหรือสร้างความไม่เป็นธรรมให้กับบุคคลหรือกลุ่มคนในสังคม

ตัวอย่างของ Ethical AI คือ:

1.   การคำนึงถึงความเท่าเทียม :

     AI ควรตัดสินใจโดยไม่ลำเอียงหรือละเมิดสิทธิของคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง

2.  การปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล :

     AI ต้องรักษาความลับของข้อมูลส่วนบุคคลและไม่ใช้งานข้อมูลในทางที่ผิด

3.  การรับผิดชอบต่อสังคม :

     การออกแบบ AI ต้องคำนึงถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อสังคมและ ป้องกันไม่ให้สร้างความเสียหายทางศีลธรรม

ความเหมือนระหว่าง Trustworthy AI และ Ethical AI

            ถึงแม้ Trustworthy AI และ Ethical AI จะมีความแตกต่างในแนวคิด แต่ทั้งสองประเภทก็มีจุดร่วมที่สำคัญในการสร้างระบบ AI ที่ดีและมีประสิทธิภาพ ดังนี้:

1. การทำงานภายใต้ความไว้วางใจ : ทั้งสองแนวคิดเน้นไปที่การสร้างความไว้วางใจจากผู้ใช้งานหรือสังคม ระบบ AI ที่ดีต้องไม่เพียงแต่ทำงานได้ถูกต้อง แต่ต้องทำงานด้วยหลักการที่เป็นที่ยอมรับ

2. ความโปร่งใสและความรับผิดชอบ : ทั้ง Trustworthy AI และ Ethical AI ต่างต้องมีความโปร่งใสและสามารถตรวจสอบได้ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่นจากผู้ใช้และสังคม

3. การลดความเสี่ยง : ทั้งสองแนวคิดมีเป้าหมายเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงที่ AI จะก่อให้เกิดความเสียหาย ไม่ว่าจะเป็นในด้านเทคนิคหรือจริยธรรม 

ความแตกต่างระหว่าง Trustworthy AI และ Ethical AI

            อย่างไรก็ตาม แม้จะมีความเหมือนกันในหลายๆ แง่มุม แต่ Trustworthy AI และ Ethical AI ก็มีจุดที่แตกต่างกันอย่างชัดเจนในแง่ของเป้าหมายและการดำเนินงาน:

1. มุ่งเน้นด้านเทคนิค vs. มุ่งเน้นด้านจริยธรรม :

          - Trustworthy AI มุ่งเน้นไปที่การทำให้ AI ทำงานได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ซึ่งรวมถึงการป้องกันข้อผิดพลาดทางเทคนิค การตรวจสอบการทำงานของ AI และการทำให้ AI สามารถพึ่งพาได้

          - ในขณะที่ Ethical AI มุ่งเน้นที่การปฏิบัติตามมาตรฐานทางศีลธรรมและจริยธรรม โดยเฉพาะในเรื่องของความยุติธรรมและการเคารพสิทธิส่วนบุคคล 

2. การตอบสนองต่อความท้าทาย :

          - Trustworthy AI มีเป้าหมายหลักคือการทำให้ AI ทำงานอย่างถูกต้องและสามารถพึ่งพาได้ แม้ในสถานการณ์ที่ซับซ้อน

          - ส่วน Ethical AI มีเป้าหมายที่กว้างกว่า โดยรวมถึงการป้องกันไม่ให้ AI ตัดสินใจโดยไม่ยุติธรรม หรือมีผลกระทบเชิงลบต่อบุคคลและสังคม 

3. การพัฒนาและการออกแบบ :

          - Trustworthy AI เน้นไปที่กระบวนการทางวิศวกรรมและการออกแบบเพื่อให้ AI ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

          - Ethical AI ต้องคำนึงถึงกระบวนการทางสังคมและจริยธรรมในการออกแบบ AI เช่น การกำหนดกฎเกณฑ์ทางศีลธรรมที่ชัดเจน

บทสรุป: AI ที่ดีต้องมีทั้งความน่าเชื่อถือและจริยธรรม

            ในโลกที่ AI กำลังเข้ามามีบทบาทในทุกมิติของสังคม สิ่งสำคัญคือการสร้าง AI ที่มีทั้งความน่าเชื่อถือ (Trustworthy AI) และเป็นไปตามหลักจริยธรรม (Ethical AI) การพัฒนา AI ในรูปแบบนี้จะช่วยให้มนุษย์สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี AI ได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยไม่เสี่ยงต่อการละเมิดสิทธิหรือความยุติธรรม

          ดังนั้น เมื่อเราพูดถึง AI ในอนาคต ศิลปิน นักพัฒนา และผู้ออกแบบ AI ทุกคนควรต้องมองให้ลึกลงไปถึงทั้งมิติของความน่าเชื่อถือและจริยธรรม เพื่อให้ AI ไม่เพียงแต่เป็นเทคโนโลยีที่สามารถพึ่งพาได้ แต่ยังเป็นเทคโนโลยีที่เคารพและรักษาสิทธิของทุกคนในสังคม

รวมคำถามที่ผู้เรียน ถามกันเข้ามามากที่สุด

1. ตอนนี้ประเทศเรามีกฎหมายตรงๆ เกี่ยวกับการใช้งาน AI ในทางที่ผิดบ้างหรือไม่  

ตอบ กฎหมายตรงๆ ไม่มี ในเร็วๆ นี้เพราะยังมีความคาบเกี่ยวระหว่างแรงบันดาลใจในความสร้างสรรค์ ยกตัวอย่าง deepfake ไม่ได้เป็นสิ่งที่เลวร้าย เราสามารถใช้ประโยชน์จาก deepfake แบบสร้างสรรค์ได้ ความเลวร้ายจริงๆ อยู่ที่คนนำไปใช้ในทางที่ผิด  

 2.  ถ้าเราเอาเนื้อ ร้องทั้งหมดกับต้นฉบับ มาสร้างเป็นเพลงใหม่โดยใช้ AI สร้างทำนองและจังหวะใหม่ ควรจะแจ้งหรือทำการขออนุญาติก่อนไหม

ตอบ ]ลักษณะนี้เหมือนกับแนวคิดของการ remix เพลงเลย ถ้าเกิดเราจะ remix เพลงจากต้นฉบับ ก็ควรต้องจะมีการขออนุญาติก่อน มิเช่นนั้นอาจจะผิดกฎหมายประเภทละเมิดลิขสิทธิ์ได้

3. ถ้า winnie the pooh หมดอายุในส่วนของลิขสิทธิ์แล้วเราสามารถนำมาใช้ในเชิงพาณิชย์ได้ไหม

ตอบ งาน winnie the pooh ต้องแยกส่วนคือ  งานที่หมดอายุจะเป็นส่วนของเฉพาะงานเขียนวรรณกรรม แต่ถ้าเป็นงานภาพ ตัวการ์ตูนจะยังมีลิขสิทธิ์อยู่ จะไม่สามารถใช้ในเชิงพาณิชย์ได้

4. ถ้าให้ AI Gen โลโก้ แล้วเอาไปจดเครื่องหมายการค้าได้หรือเปล่า

ตอบ ได้ แต่อาจจะต้องดูว่า ข้อความใน logo ไปซ้ำกับ ที่อื่นไหม แต่ถ้าเรื่องอื่นๆ ก็จดได้ปกติ

5. ถ้าเราใช้ AI เขียนบทความจะผิดหรือไม่คะ ?

ตอบ ต้องดูที่ระดับความสร้างสรรค์ จริงๆ แล้วตอนนี้ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ ซึ่งไม่สามารถตอบได้ 100% ว่าผิดหรือไม่ผิด

6. สรุปแล้วลิขสิทธ์ภาพที่เกิดจาก AI จะเป็นที่คนสร้าง AI หรือ คนใช้ AI

 ตอบ ขึ้นอยู่กับ web AI หรือ เครื่องมือที่เราใช้ ว่ามีข้อกำหนดอะไรในนั้นบ้าง ว่าสามารถใช้งานได้มากน้อยแค่ไหน

หมายเหตุ :

OKMD Career Bootcamp AI : อัพสกิลทักษะ AI สู่สายงานโลกอนาคต

สามารถดู Live ย้อนหลังได้ที่นี่ :
1. Creative Writing Prompt : AI กับการเขียนคอนเทนต์ : www.facebook.com/OKMDInspire/videos/1025843108556195
2. Art and AI : การผสมผสานความคิด และ การทำงานร่วมกับ AI : www.facebook.com/OKMDInspire/videos/497280046241428 และ www.facebook.com/OKMDInspire/videos/1597085511183068
3. AI Ethics & Copyright : ปกป้องข้อมูลและสิทธิส่วนบุคคลในยุค AI : www.facebook.com/OKMDInspire/videos/523017563456720