สำรวจทักษะและอาชีพตามเทรนด์โลก ยุคเอไอเข้ามาแทนที่มนุษย์
ยิ่งโลกหมุนเร็วเท่าไหร่ เทคโนโลยีล้ำสมัยก็ยิ่งก้าวรุดหน้าไปไกลมากเท่านั้น จนกระทั่งส่งผลให้เกิด เทรนด์โลกในด้านต่างๆ จากความก้าวหน้าที่ไม่หยุดนิ่ง รวมถึงด้านทักษะและอาชีพที่มนุษย์จำเป็นต้องเรียนรู้และฝึกฝน เพื่อความพร้อมสำหรับการเข้าสู่ตลาดงานในอนาคต โดยเฉพาะยุคนี้ที่งานส่วนใหญ่กำลังถูกเอไอเข้ามาแทนที่
สำหรับทักษะและอาชีพที่ตลาดงานต้องการตามเทรนด์โลก จากรายงาน Future of Jobs 2023 ของ World Economic Forum (WEF) ได้ระบุว่า ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2023-2027 จะเกิดการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งงานขนานใหญ่จากสาเหตุสำคัญ ได้แก่ การปฏิวัติดิจิทัล การส่งเสริมความยั่งยืน การลดการปล่อยก๊าซคาร์บอน การเข้มงวดกับกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อม และที่สำคัญคือ การนำเอไอและเทคโนโลยีอัจฉริยะต่างๆ เข้ามาใช้ในการทำงานมากขึ้น ทำให้คาดการณ์ว่าจะมีการสร้างงานใหม่ทั่วโลกภายใต้การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวถึง 69 ล้านตำแหน่ง และ 83 ล้านตำแหน่งจะหายไป โดยตำแหน่งงานที่เติบโตมากที่สุดจะอยู่ในภาคส่วนของเทคโนโลยี เนื่องจากมากกว่า 3 ใน 4 ของบริษัท 803 แห่ง ที่ WEF ได้ทำการสำรวจล้วนวางแผนจะนำข้อมูลขนาดใหญ่ คลาวด์คอมพิวติ้ง และเอไอมาใช้ทำงานเพิ่มขึ้นในอีก 2 ปีข้างหน้า ซึ่งตำแหน่งงานหรืออาชีพที่เติบโตมากที่สุด มี 10 อาชีพ ดังนี้
- ผู้เชี่ยวชาญด้านเอไอและการเรียนรู้ของเครื่อง (AI and Machine Learning Specialists)
- ผู้เชี่ยวชาญด้านความยั่งยืน (Sustainability Specialists)
- นักวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกทางธุรกิจ (Business Intelligence Analysts)
- นักวิเคราะห์ด้านความปลอดภัยของข้อมูล (Information Security Analysts)
- วิศวกรฟินเทค (Fintech Engineers)
- นักวิเคราะห์และนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล (Data Analysts and Scientists)
- วิศวกรหุ่นยนต์ (Robotics Engineers)
- วิศวกรเทคโนโลยีไฟฟ้า (Electrotechnology Engineers)
- ผู้ควบคุมอุปกรณ์การเกษตร (Agricultural Equipment Operators)
- ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล (Digital Transformation Specialists)
สอดคล้องกับบทความ Top 10 In-Demand Skills for 2025 จากเว็บไซต์ Adecco ที่คาดการณ์ว่า ภายในปี ค.ศ. 2025 กว่า 85 ล้านตำแหน่งงานของมนุษย์จะถูกแทนที่ด้วยระบบอัตโนมัติ ทำให้มนุษย์ต้องเร่งเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ และฝึกฝนทักษะเพิ่มเติม (Reskill, Upskill และ Newskill) เพื่อตอบสนองความต้องการตลาดงานในอนาคตได้อย่างถูกต้อง โดยทักษะที่เป็นที่ต้องการในปี ค.ศ. 2025 มากที่สุด จะประกอบด้วยทักษะ 10 ด้าน ได้แก่
- ด้านวิทยาศาสตร์ข้อมูลและใช้การประมวลผลบนระบบคลาวด์ (Data Science & Cloud Computing)
- ด้านการพัฒนาเอไอและการเรียนรู้ของเครื่อง (AI & Machine Learning)
- ด้านการวิเคราะห์และใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data)
- ด้านการตลาดและกลยุทธ์แบบดิจิทัล (Digital Marketing & Strategy)
- ด้านการพัฒนาระบบอัตโนมัติ (Process Automation)
- ด้านการพัฒนาธุรกิจให้เติบโต (Business Development)
- ด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้เป็นระบบดิจิทัล (Digital Transformation)
- ด้านการรักษาความปลอดภัยข้อมูลและป้องกันภัยบนไซเบอร์ (Information Security & Cyber Security)
- ด้านการพัฒนาซอฟต์แวร์และแอปพลิเคชัน (Software & Application Development)
- ด้านความเข้าใจการทำงานของเครือข่ายที่เชื่อมต่อถึงกันบนระบบอินเทอร์เน็ต (Internet of Things)
ส่วนอาชีพที่จะหายไปในอนาคต ส่วนใหญ่หนีไม่พ้นอาชีพที่เกี่ยวกับงานระบบอัตโนมัติ อย่างงานทำมือ (Manual) หรือทำซ้ำๆ ตัวอย่างอาชีพ เช่น พนักงานบัญชี พนักงานบันทึกวัสดุและจัดเก็บสต็อก พนักงานคีย์ข้อมูล พนักงานแคชเชียร์ พนักงานขายตั๋ว และพนักงานธนาคาร
จากอาชีพพุ่งแรงและอาชีพที่จะเลือนหายไปเพราะถูกเอไอแทนที่ ถึงแม้ทักษะซึ่งตลาดงานต้องการตามเทรนด์โลกจะชี้ให้เห็นว่า นับจากนี้มนุษย์จะหยุดนิ่งกับที่ไม่ได้ หากไม่อยากสูญเสียงานและความมั่นคงในชีวิต นั่นคือมนุษย์ต้องหันมาเปลี่ยนแปลงตนเอง ด้วยการพร้อมจะเรียนรู้และฝึกฝนทักษะใหม่ๆ ตลอดเวลา เพื่อให้ทันต่อความรุดหน้าของเอไอ รวมถึงเทคโนโลยีล้ำสมัยต่างๆ
อย่างไรก็ตาม นอกจากพัฒนาทักษะด้านเอไอและเทคโนโลยีล้ำสมัย ซึ่งเป็นทักษะเฉพาะทาง (Hard Skills) เพื่อทำงานร่วมกับเอไอได้ดีแล้ว มนุษย์ยังต้องไม่ลืมพัฒนาทักษะด้านบุคคลและความสัมพันธ์ (Soft Skills) เพื่อให้ตนเองเป็นฝ่ายเลือก ไม่ใช่ถูกเลือกในตลาดงานด้วย ไม่ว่าจะเป็นทักษะในการแก้ปัญหา การบริหารจัดการตนเองหรือการทำงานร่วมกับผู้อื่น ซึ่งเป็นทักษะที่ไม่ยึดติดกับวุฒิการศึกษาเท่าในอดีตอีกต่อไป แต่ให้ความสำคัญกับวุฒิภาวะทางสังคมและอารมณ์มากกว่า
ดังนั้น คำถามที่ว่า เอไอจะเข้ามาแทนที่มนุษย์ได้หรือไม่ คำตอบจึงอยู่ตรงที่เอไอไม่สามารถมาแทนที่มนุษย์ได้อย่างสมบูรณ์ โดยเฉพาะงานที่ต้องอาศัยทักษะด้าน Soft Skills และเอไอก็ไม่ได้เข้ามาแย่งงานมนุษย์แต่อย่างใด แต่มนุษย์ที่หมั่นเรียนรู้และแสวงหาความรู้ด้านเอไออยู่เสมอต่างหาก ที่จะเข้ามาแย่งงานมนุษย์ที่ไม่สนใจพัฒนาความรู้ด้านเอไอเลย
ข้อมูลอ้างอิง :
- adeccogroup.com
- en.wikipedia.org
- weforum.org
- www.okmd.or.th/knowledge/
