7 HUMAN SKILLS: แม้เอไอฉลาดแค่ไหนก็ทำแทนมนุษย์ ไม่ได้
ยุคปัจจุบันเป็นยุคแห่งเทคโนโลยีที่มีเอไอขับเคลื่อนโลกไปข้างหน้า และกำลังเข้ามาแทนที่การทำงานของมนุษย์มากขึ้นทุกที โดยล่าสุด รายงานจากหน่วยงานการค้าและการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNCTAD) ระบุว่า ในอนาคตมีความเป็นไปได้ที่เทคโนโลยีนี้จะเข้ามาแทนที่ตำแหน่งงานของมนุษย์กว่า 40% ซึ่งหมายถึงมนุษย์จะได้รับผลกระทบเชิงเศรษฐกิจอย่างรุนแรงและเห็นได้ชัด ส่วนบิล เกตส์ เจ้าพ่อไมโครซอฟต์ ก็เชื่อว่า ภายใน 10 ปี นับจากนี้ เอไอจะเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงานของมนุษย์ส่วนใหญ่ เพราะต่อไปเอไอจะกลายเป็นของฟรี สามารถเข้าถึงได้ทุกที่ทุกเวลา และมนุษย์อาจไม่จำเป็นสำหรับงานหลายอาชีพ
ดังนั้น หากมนุษย์ต้องการเอาตัวรอดจากความเปลี่ยนแปลงนี้ ย่อมจำเป็นต้องพัฒนา Human Skills ของตนเองให้ดียิ่งขึ้น เพราะนี่คือทักษะที่แม้เอไอจะฉลาดแค่ไหนก็ยังไม่สามาถเอาชนะมนุษย์ได้นั่นเอง
HUMAN SKILLS คืออะไร ทำไมจึงสำคัญ
Human Skills หรือส่วนใหญ่เรียกว่า Soft Skills คือทักษะทางสังคมหรือทักษะทางอารมณ์ อันเป็นทักษะที่เกี่ยวข้องกับการปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสาร การทำงานเป็นทีม การมีความเห็นอกเห็นใจ หรือการคิดสร้างสรรค์ ซึ่งแตกต่างจาก Hard Skills ที่เป็นทักษะทางเทคนิค เช่น การเขียนโปรแกรม การวิเคราะห์ข้อมูล หรือการใช้เครื่องมือเฉพาะทาง
สำหรับความสำคัญของ Human Skills นั้น นอกจากเป็นทักษะมนุษย์ที่สำคัญมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว แต่เมื่อโลกยิ่งก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ทักษะนี้ก็ยิ่งเพิ่มความสำคัญ เช่น ความสามารถในการเข้าใจผู้อื่น มีภาวะผู้นำที่สร้างแรงจูงใจและจัดการความขัดแย้งได้ หรือรู้จักการสื่อสารและสร้างความร่วมมือที่ดี ซึ่งทำให้เอไอยากจะเลียนแบบและแทนที่จุดแข็งนี้ได้
7 HUMAN SKILLS ที่เอไอทำแทนมนุษย์ไม่ได้
ทุกวันนี้ แม้เอไอจะฉลาดล้ำเลิศและมีทักษะเหนือมนุษย์หลายด้าน แต่ 7 ทักษะของมนุษย์ต่อไปนี้ เอไอยังคงไม่สามารถทำแทนได้ ประกอบด้วยอะไรบ้าง ตามมาดูกัน
- ทักษะของการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking)
แม้เอไอจะสามารถประมวลผลข้อมูลจำนวนมหาศาลได้ภายในเสี้ยวนาที แต่การแยกแยะข้อเท็จจริงจากความคิดเห็น การตั้งคำถามอย่างมีเหตุผล และการพิจารณามุมมองที่หลากหลาย เป็นสิ่งที่มนุษย์ยังคงทำได้ดีกว่า โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่มีความคลุมเครือหรือไม่มีคำตอบที่ชัดเจน - ทักษะของความเห็นอกเห็นใจ (Empathy)
ความเห็นอกเห็นใจคือการเข้าใจและรู้สึกถึงอารมณ์ของผู้อื่น เป็นทักษะที่มีบทบาทในการสร้างความสัมพันธ์อันลึกซึ้งทั้งในครอบครัว องค์กร และสังคมโดยรวม ซึ่งแม้เอไอจะสามารถประมวลผลคำพูดหรือวิเคราะห์สีหน้าได้ แต่การเข้าใจความรู้สึกของอีกฝ่ายจากหัวใจ (Human Emotion) เป็นสิ่งที่ต้องอาศัยประสบการณ์ชีวิตและการตีความทางอารมณ์ของมนุษย์จริงๆ - ทักษะของการสื่อสาร (Communication)
จริงอยู่ เอไออาจแปลภาษาได้หลายร้อยภาษา แต่ก็ยังไม่สามารถถ่ายทอด ‘น้ำเสียงแห่งความเข้าใจ’ ได้อย่างแท้จริง ขณะที่มนุษย์สามารถอ่านภาษากาย น้ำเสียง และบริบทแวดล้อม เพื่อสื่อสารได้อย่างลึกซึ้ง และสื่อความรู้สึกได้ผ่านคำพูดที่มีพลัง - ทักษะของความคิดสร้างสรรค์ (Creativity)
แน่นอนว่า ปัจจุบันเอไอมีเครื่องมือมากมายที่จะช่วยสร้างความคิดสร้างสรรค์ให้กับมนุษย์ได้ ผ่านการวิเคราะห์ข้อมูลมากมายเพื่อหาไอเดีย แต่ความคิดสร้างสรรค์นั้นก็ไม่เหมือนกับของมนุษย์ ซึ่งเป็นความคิดสร้างสรรค์ที่ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ ‘ในกรอบ’ ของข้อมูลหรือแบบจำลอง แต่เป็นความคิดสร้างสรรค์ ‘นอกกรอบ’ และการเชื่อมโยงสิ่งที่ดูไม่เกี่ยวข้องเข้าด้วยกัน เพื่อสร้างสิ่งใหม่อย่างแท้จริง อันเป็นความสามารถเฉพาะที่เกิดจากจินตนาการและประสบการณ์ของมนุษย์เท่านั้น - ทักษะของการทำงานเป็นทีม (Team Work)
เป็นหนึ่งในทักษะสำคัญของการทำงานร่วมกัน ซึ่งมนุษย์มีเหนือกว่าเอไอ เนื่องจากเป็นสิ่งที่ต้องอาศัยความเข้าใจ ความไว้วางใจ การเรียนรู้กันและกัน การโต้แย้งอย่างมีเหตุผล และการพูดคุยอย่างละเอียดอ่อน ที่ไม่ใช่แค่การจัดการข้อมูลหรือแบ่งงานกันทำ - ทักษะของความยืดหยุ่นและปรับตัว (Adaptability and Flexibility)
ในโลกความจริงที่เต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงเกินความคาดหมาย เอไอถูกออกแบบเพียงให้ทำงานภายใต้กฎที่กำหนดไว้ล่วงหน้า ขณะที่มนุษย์สามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว แม้จะอยู่ในสถานการณ์ที่ไม่เคยเผชิญมาก่อน รวมถึงมีความยืดหยุ่นทางจิตใจ อันเกิดจากการเรียนรู้จากความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตลอดเวลา ทำให้รับมือได้ดีกว่า - ทักษะของภาวะผู้นำ (Leadership)
เนื่องจากภาวะผู้นำไม่ใช่แค่การจัดการคนหรือการสั่งงาน แต่คือความสามารถในการสร้างแรงบันดาลใจ จูงใจ และปลุกพลังในตัวผู้อื่น การเป็นผู้นำที่แท้จริงต้องอาศัยความไว้วางใจ การรับฟัง และความเข้าใจในธรรมชาติของมนุษย์ ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่ไม่สามารถตั้งโปรแกรมให้เอไอทำได้อย่างลึกซึ้ง ทักษะนี้เอไอจึงสอบตกเมื่อเทียบกับมนุษย์
เพราะฉะนั้น เมื่อ Human Skills เป็นทักษะเฉพาะของมนุษย์ที่เอไอไม่สามารถทำแทนได้ มนุษย์ก็ควรจะต้องหมั่นพัฒนาทักษะอันเหนือชั้นกว่านี้ให้เป็นข้อได้เปรียบที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้นเรื่อยๆ และในเวลาเดียวกัน ควรนำมาใช้เป็นกลยุทธ์ในการอยู่ร่วมหรือทำงานกับเอไออย่างยั่งยืนและราบรื่นด้วย
#HumanSkills #SoftSkills #ทักษะทางสังคมของมนุษย์ #ทักษะเฉพาะของมนุษย์ #ทักษะที่เอไอทำแทนมนุษย์ไม่ได้ #knowledgeportal #okmd #กระตุกต่อมคิด
