เสียงแห่งจักรวรรดิ: ดนตรีคลาสสิกและวอลซ์ในยุคทองของเวียนนา

เมื่อเอ่ยถึงเวียนนา (Vienna) หลายคนมักนึกถึงภาพเมืองแห่งความโอ่อ่า สถาปัตยกรรมบาโรกอันงดงาม และวัฒนธรรมกาแฟที่มีเอกลักษณ์ ทว่าเหนือสิ่งอื่นใด เวียนนายังได้รับขนานนามว่าเป็น ‘เมืองแห่งเสียงดนตรี’ อันเป็นผลสืบเนื่องจากการมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ดนตรีคลาสสิกโลก และเป็นแหล่งบ่มเพาะศิลปินผู้ยิ่งใหญ่มากมาย

OKMD จึงร่วมกับ TKPark จัดกิจกรรม Music Talk ในหัวข้อ Music and The Cities - Vienna เพื่อชวนทุกคนมาร่วมสำรวจชีวิตทางดนตรีของเมืองแห่งนี้ ท่ามกลางบรรยากาศอันรื่นรมย์

เวียนนา: หัวใจของดนตรีคลาสสิกโลก

เวียนนาเป็นเมืองหลวงของออสเตรีย ประเทศเล็กๆ ซึ่งตั้งอยู่ใกล้แม่น้ำดานูบ อันเป็นเส้นทางขนส่งสำคัญในยุโรป  และเป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างยุโรปตะวันตก ยุโรปตะวันออก และยุโรปใต้ ที่รายล้อมด้วยหลายประเทศ เช่น เยอรมนี เช็ก ฮังการี สโลวาเกีย อิตาลี สโลวีเนีย สวิตเซอร์แลนด์ ลิกเตนสไตน์ ด้วยลักษณะภูมิศาสตร์เช่นนี้ ทำให้ศิลปิน นักเดินทาง และนักดนตรีจากหลายเชื้อชาติมุ่งหน้าเข้ามาแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่อง จนกลายเป็นเบ้าหลอมทางวัฒนธรรม และเวทีใหญ่ซึ่งแนวทางดนตรีหลากหลายมาบรรจบกัน 

นอกจากนั้น จักรวรรดิฮับส์บูร์ก (Hubsburg Empire) ซึ่งปกครองดินแดนขนาดใหญ่ในยุโรป โดยราชวงศ์เก่าแก่จากออสเตรีย และมีศูนย์กลางของจักรวรรดิอยู่ที่เวียนนา ยังมีนโยบายอุปถัมภ์ศิลปะอย่างจริงจัง รวมถึงขุนนาง ชนชั้นสูง และเศรษฐีของเวียนนา ก็ให้การสนับสนุนศิลปิน นักแต่งเพลง และนักแสดงอย่างเต็มที่ด้วย

นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้เวียนนาเป็นศูนย์กลางจากทั่วทุกสารทิศในการสร้างสรรค์ดนตรี โดยเฉพาะดนตรีคลาสสิก ในช่วงกลางศตวรรษที่ 18 ถึงปี ค.ศ.1820 ซึ่งเรียกว่าเป็น ยุคสำนักดนตรีเวียนนา หรือเวียนนาคลาสสิก โดยมีศิลปินดนตรีคลาสสิกดังระดับโลกถือกำเนิดขึ้นในยุคนี้หลายคน ดังเช่น

• ฟรานซ์ โจเซฟ ไฮเดิน (Franz Joseph Haydn)
  หนึ่งในคีตกวีที่ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์ดนตรีคลาสสิก และเป็นบิดาแห่งซิมโฟนีและควอเต็ตเครื่องสาย จากการพัฒนารูปแบบสองแนวดนตรีนี้จนกลายเป็นมาตรฐานในยุคต่อๆ มา อีกทั้งยังเคยเป็นครูสอนโมสาร์ทและเบโธเฟนด้วย ผลงานเด่นของเขา เช่น Symphony No.94 in G Major ‘Surprise’, The Creation, String Quartets, Op.20  
• โวล์ฟกัง อมาเดอุส โมสาร์ท (Wolfgang Amadeus Mozart)
  อัจฉริยะศิลปินผู้มีพรสวรรค์ทางดนตรีมาตั้งแต่เด็กๆ เขาทำให้ดนตรียุคคลาสสิกมีสีสันและเปี่ยมด้วยอารมณ์อันเข้มข้น โดยมีผลงานทั้งโอเปรา คอนแชร์โต และซิมโฟนี ที่ได้รับความนิยมมาจนถึงทุกวันนี้ ผลงานเด่นของเขา เช่น Symphony No.40 in G Minor K.550, Piano Sonata No.11 in A Major K.311, The Magic Flute
• ลุดวิก ฟาน เบโธเฟน (Ludwig Van Beethoven)
  ศิลปินผู้นำดนตรีในรูปแบบใหม่จากยุคคลาสสิกมาสู่ยุคโรแมนติก เขาเคยเล่นเปียโนให้โมสาร์ทฟัง และได้รับคำชมว่าจะเป็นผู้ยิ่งใหญ่ต่อไปในโลกดนตรี แต่น่าเศร้าในช่วงท้ายของชีวิต เขามีอาการหูหนวกสนิท แต่ก็ยังคงสร้างสรรค์ผลงานอย่างต่อเนื่อง ด้วยความสามารถในการได้ยินในหัวใจ สำหรับผลงานเด่นของเขา เช่น Piano Sonata No.14 ‘Moonlight Sonata’, Symphony No.9 in D minor, Op.125 ‘Choral Symphony’

แต่ไม่เพียงดนตรีเวียนนาคลาสสิกเท่านั้นที่โดดเด่นเป็นที่รู้จัก บทเพลงวอลซ์เวียนนาก็มีชื่อเสียงโด่งดังเช่นกัน เมื่อโลกได้ก้าวสู่ศตวรรษที่ 19  

บทเพลงวอลซ์บันลือโลกในเวียนนา

บทเพลงวอลซ์เป็นบทเพลงเต้นรำที่มีจุดเริ่มต้นมาจากการเต้นรำแบบพื้นเมือง (การเต้นรำแบบคู่ชายหญิง คู่เต้นจะต้องเกาะแขนกันและสืบเท้าไปด้านข้าง พร้อมกับหมุนตัวอย่างรวดเร็ว) ถือกำเนิดขึ้นในออสเตรียและเยอรมนี ก่อนจะแพร่หลายและพัฒนามาสู่วอลซ์แบบเวียนนา ที่มีการปรับแต่งดนตรีให้หรูหรา นุ่มนวล และประณีตขึ้น ภายใต้ฝีมือการประพันธ์โดยบิดาและบุตรตระกูลซเตราส์ จนกลายเป็นดนตรีระดับสูง ที่ได้รับความนิยมทั้งในราชสำนักและหมู่ชนชั้นสูงทั่วทวีป ซึ่งยุคทองของวอลซ์จะอยู่ในช่วงระหว่างปี ค.ศ.1840-1890 หรือยุคหลังเวียนนาคลาสสิก ส่วนคีตกวีที่มีชื่อเสียงก็คือ โยฮัน ซเตราส์ ผู้บุตร (Johann Strauss Jr. - เขามีชื่อเหมือนกับบิดาตามธรรมเนียมสืบทอดตระกูลสมัยนั้น) เพราะทำให้บทเพลงวอลซ์เวียนนาบันลือโลก ด้วยจังหวะอันสวยงาม อ่อนช้อย และเปี่ยมอารมณ์ โดยผลงานเด่นของเขา ได้แก่ The Blue Danube, Tales from the Vienna Woods และ Wine, Women and Song 

ด้วยความเป็นเบ้าหลอมของดนตรีคลาสสิกและบทเพลงวอลซ์บันลือโลก เวียนนาจากวันนั้นถึงวันนี้จึงยังคงเปี่ยมสีสัน และเป็นหมุดหมายสำหรับการมาเยือนของคนรักดนตรีอย่างไม่จืดจาง

#MusicTalk #Musicandthecities #Vienna #เวียนนาเมืองแห่งเสียงดนตรี #สำรวจเวียนนาผ่านดนตรีคลาสสิกและบทเพลงวอลซ์บันลือโลก #knowledgeportal #okmd #กระตุกต่อมคิด 

อ้างอิง : 

• กิจกรรม Music Talk หัวข้อ Music and The Cities - Vienna by OKMD และ TKPark
• ผลงานของไฮเดิน-Google Search, wolfgang amadeus mozart compositions
• https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vienna
• https://dltv.ac.th/utils/files/download/123093
• https://themusicthailand.com/10-บทเพลงที่โด่งดังที่สุ/
• https://th.m.wikipedia.org/wiki/วอลซ์
• https://th.m.wikipedia.org/wiki/โยฮัน_ซเตราส์_(ผู้บุตร)