เมืองลำปางที่ (ไม่) มีกิจกรรม
ในบทความนี้จะกล่าวถึงกิจกรรมนันทนาการหรือ Recreational Activities ซึ่งหมายความถึงกิจกรรมต่าง ๆ ที่บุคคลสามารถเข้าร่วมได้ในช่วงเวลาว่างด้วยความสมัครใจ ก่อให้เกิดความสุขสนุกสนาน กิจกรรมนันทนาการเป็นได้หลายรูปแบบ เช่น ศิลปหัตกรรม เกม กีฬา ดนตรี อาสาสมัคร หรือกิจกรรมกลางแจ้ง กล่าวคือเป็นกิจกรรมที่เราเลือกทำในเวลาว่างจากภารกิจหลักในชีวิตประจำวัน เช่น การเรียนหรือการทำงาน โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน มีสุขภาพกายและจิตที่ดี กิจกรรมนันทนาการไม่ได้เป็นเพียงการพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคลเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องถึงโครงสร้างทางสังคมอื่น การออกแบบผังเมือง การพัฒนาสาธารณูปโภคให้เอื้อต่อการทำกิจกรรม อย่างเช่นในเมืองใหญ่ที่เป็นเมืองท่องเที่ยว กิจกรรมนันทนาการจะถูกออกแบบมาไม่เพียงแต่สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในเมืองเท่านั้นแต่รวมถึงนักท่องเที่ยวด้วย
ในบทความนี้จะกล่าวถึงกิจกรรมนันทนาการหรือ Recreational Activities ซึ่งหมายความถึงกิจกรรมต่าง ๆ ที่บุคคลสามารถเข้าร่วมได้ในช่วงเวลาว่างด้วยความสมัครใจ ก่อให้เกิดความสุขสนุกสนาน กิจกรรมนันทนาการเป็นได้หลายรูปแบบ เช่น ศิลปหัตกรรม เกม กีฬา ดนตรี อาสาสมัคร หรือกิจกรรมกลางแจ้ง กล่าวคือเป็นกิจกรรมที่เราเลือกทำในเวลาว่างจากภารกิจหลักในชีวิตประจำวัน เช่น การเรียนหรือการทำงาน โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน มีสุขภาพกายและจิตที่ดี กิจกรรมนันทนาการไม่ได้เป็นเพียงการพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคลเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องถึงโครงสร้างทางสังคมอื่น การออกแบบผังเมือง การพัฒนาสาธารณูปโภคให้เอื้อต่อการทำกิจกรรม อย่างเช่นในเมืองใหญ่ที่เป็นเมืองท่องเที่ยว กิจกรรมนันทนาการจะถูกออกแบบมาไม่เพียงแต่สำหรับผู้ที่อาศัยอยู่ในเมืองเท่านั้นแต่รวมถึงนักท่องเที่ยวด้วย
กิจกรรมนันทนาการในเมืองลำปางส่วนใหญ่จะไปทางกีฬา โดยจะเห็นได้จากพื้นที่สาธารณะประเภทสวนสาธารณะที่มักจะเต็มไปด้วยผู้คนและได้รับความนิยมมาโดยเสมอ แต่หากพูดถึงกิจกรรมอื่นที่นอกเหนือไปจากกิจกรรมในสวนสาธารณะหรือห้างสรรพสินค้าแล้วยังมีไม่มาก เช่น ในกรุงเทพฯ มีกิจกรรมให้เลือกทำหลายระดับตั้งแต่ Workshop ทางศิลปหัตถกรรมไปจนถึงการปั่นเป็ด พายเรือที่สวนลุมพินี ลำปางไม่ได้เป็นเมืองท่องเที่ยวหลัก จึงไม่มีกิจกรรมที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวที่ผู้ที่อาศัยอยู่ในเมืองก็สามารถมีส่วนร่วมได้มากนัก ส่วนใหญ่จะเป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นตามโอกาสหรือเป็นครั้งคราว จากการสำรวจของผู้เขียน เมืองลำปางยังมีกิจกรรมนันทนาการที่น่าสนใจให้ทำอยู่เพียงแต่อาจจะยังจำกัดอยู่ในแวดวงของผู้ที่มีความสนใจโดยเฉพาะ
เมืองลำปางกับบอร์ดเกม
หลายคนจะคุ้นเคยกับภาพของเด็กและเยาวชนจำนวนมากนั่งรวมกลุ่มกันเล่นเกมที่ใช้อุปกรณ์ที่คล้ายไพ่หรือการ์ด ซึ่งก็คือการ์ดเกมนั่นเอง การ์ดเกมเป็นที่รู้จักในกลุ่มวัยรุ่นโดยทั่วไปมานานพอ ๆ กับที่การ์ตูนและอนิเมะเป็นที่นิยมในสังคมไทย ปัจจุบันนอกจากการ์ดเกมแล้วสิ่งที่ได้รับความนิยมมากขึ้นมาด้วยก็คือ บอร์ดเกมหรือเกมกระดาน (Board Game) ซึ่งเป็นเกมที่ใช้อุปกรณ์และกติกาที่ออกแบบมาโดยเฉพาะในการเล่นของเกมนั้น ๆ อาจจะมีแผ่นกระดาน ตัวหมาก หรือลูกเต๋าประกอบ จำนวนผู้เล่นก็ขึ้นอยู่กับกฎของแต่ละเกม มีตั้งแต่กติการการเล่นแบบง่าย ไปจนถึงการใช้กลยุทธ์ซับซ้อนที่ผู้เล่นต้องวางแผนเพื่อร่วมมือหรือแข่งขันกัน หากคิดย้อนดูความจริงแล้วเราเล่นบอร์ดเกมและการ์ดเกมกันมาตั้งแต่เด็ก ไม่ว่าจะเป็นเกมเศรษฐีหรือไพ่ UNO
ในเมืองลำปางเองก็มีพื้นที่ให้ไปเล่นบอร์ดเกมหรือการ์ดเกมได้เช่นกัน บนถนนทิพย์วรรณใกล้สี่แยกศรีชุม ‘TSK Game Store ลำปาง’ มองจากข้างนอกอาจดูไม่ออกว่าข้างในนี้เป็นแหล่งรวมตัวของผู้เล่นบอร์ดเกมและการ์ดเกมทุกเพศทุกวัย โดยมี ‘มอส - พศุตม์ กันทะเสน’ ผู้จัดการที่เปิดร้านรอทุกคนตั้งแต่ 11.00 น. จนถึง 21.00 น. ของทุกวัน บ้านของบอร์ดเกมแห่งนี้เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ปี 2022 เมื่อเปิดประตูเข้าไปจะพบกับโต๊ะและเก้าอี้ตั้งเรียงกัน ขวามือเป็นชั้นวางของที่บรรจุบอร์ดเกมและการ์ดเกมต่าง ๆ ไว้จนแน่น ผู้ที่เข้ามาใช้บริการส่วนใหญ่มีตั้งแต่วัยรุ่นไปจนถึงวัยทำงาน นักเรียน นักศึกษาส่วนใหญ่ที่มาเล่นบอร์ดเกมที่นี่ก็มาจากหลายสถาบันทั่วเมืองลำปาง ไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย โรงเรียนลำปางกัลยาณี มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง วิทยาลัยอาชีวะศึกษาลำปาง โรงเรียนอัสสัมชัญลำปาง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ฯลฯ
ไฮท์ไลท์ของ TSK Game Store คือการจัดแข่งขันการ์ดเกมทุกวันเสาร์และวันอาทิตย์ เริ่มตั้งแต่เวลา 14.00 น. เกมที่ใช้ในการแข่งก็จะขึ้นอยู่กับแต่ละครั้ง ที่สำคัญคือมี Promo เป็นรางวัลพิเศษสำหรับผู้ชนะการแข่งขัน ซึ่งของรางวัลนี้ไม่มีวางขายทั่วไป ต้องเข้าร่วมการแข่งขันเท่านั้น ทุกวันนี้ TSK Game Store มีผู้มาใช้บริการที่เป็นขาประจำอยู่ประมาณ 10-20 คน และมีขาจรที่แวะมาตามความสะดวก ใครที่ไม่รู้จักบอร์ดเกม ไม่มีพื้นฐานมาก่อน ทั้งมอสและผู้เล่นหลายคนในร้านก็ยินดีที่จะสอนให้ บอร์ดเกมที่มีให้เล่นในร้านมีตั้งแต่เกมยอดนิยมอย่าง CATAN Werewolf ศึกสร้างเมือง ไปจนถึงบอร์ดเกมส์ส่งเสริมการเรียนรู้ เช่น Stroke Journey บอร์ดเกมส์ที่ส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องหลอดเลือดสมองหรือตะลุยแดนวัฒนธรรม บอร์ดเกมที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับวัฒนธรรม 4 ภาคและอิทธิพลของวัฒนธรรมต่างชาติต่อสังคมไทย
ทำไมต้องบอร์ดเกม? สำหรับใครที่ไม่ชอบกิจกรรมด้านกีฬาหรือการออกกำลัง แต่กำลังมองหากิจกรรมอื่นที่สามารถออกไปทำนอกบ้านและได้มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น บอร์ดเกมถือเป็นหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจ แต่ส่วนใหญ่แล้วผู้ใหญ่มักเข้าใจว่าบอร์ดเกมคือเกมสำหรับเด็กเท่านั้น ทั้งที่ความจริงแล้วบอร์ดเกมนั้นเหมาะกับคนทุกวัย เหมือนเกมชนิดอื่น ๆ ที่สร้างขึ้นเพื่อเพื่อความบันเทิง แต่ยังมีประโยชน์ที่มากกว่านั้น ไม่ว่าจะเป็นการฝึกภาษา การวางแผนและการตัดสินใจ การเจราจาต่อรอง บางเกมยังสร้างขึ้นเพื่อเป็นสื่อการสอนโดยเฉพาะ
เมืองลำปางกับ Pickleball
หลายคนอาจจะเพิ่งเคยได้ยินคำว่า ‘Pickleball’ หรือพิกเคิลบอลเป็นครั้งแรก พิคเคิลบอลเป็นกีฬาชนิดหนึ่งที่ผสมผสานระหว่างแบดมินตัน ปิงปอง และเทนนิส มีจุดเริ่มต้นมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1965 บนเกาะเบนบริดจ์ เมืองวอชิงตัน ที่บ้านของโจล พริทชาร์ด อดีตสมาชิกสภาของสหรัฐฯ ในขณะนั้น ซึ่งอยากเล่นแบดมินตันแต่ไม่มีลูกขนไก่ มีเพียงลูกบอลพลาสติกที่คล้ายกับลูกเทนนิส จึงใช้สนามแบดมินตันในการตีลูกเทนนิสแทนแล้วลดตาข่ายลงเหลือ 36 นิ้ว เท่ากับตาข่ายเทนนิส โดยนับแต้มเหมือนการเล่นปิงปอง ต่อมาจึงได้เปลี่ยนจากไม้ตีปิงปองเป็นไม้ตีอันใหม่ที่ทำจากวัสดุไม้อัดและกลายมาเป็นกีฬายอดนิยมของชุมชนแห่งนี้
ปัจจุบัน Pickleball เป็นกีฬาที่เติบโตเร็วมากในประเทศสหรัฐอเมริกา ทั้งยังมีการตั้งลีกอาชีพ MLP (Major League Pickleball) ขึ้นมาโดยเฉพาะ ในปี 2020 และกำลังจะถูกผลักดันให้เป็นกีฬาสาธิตในการแข่งขันโอลิมปิกของปี 2028 ที่กำลังจะมาถึง สำหรับประเทศไทย พิกเคิลบอลก็เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นจนเกิดการรวมกลุ่มเป็นชมรมและกลายเป็นสมาคมไทยพิกเคิลบอล (Thai Pickleball Association) ปัจจุบันพิกเคิลบอลมีสนามอยู่หลายแห่งทั้งในกรุงเทพฯ เชียงใหม่ ภูเก็ต และนนทบุรี
ในเมืองลำปางมีสนามขนาดมาตรฐานของพิกเคิลบอลอยู่ที่สวนสาธารณะเขลางค์นคร โดยช่วงเวลาประมาณสี่โมงเย็นถึงทุ่มครึ่งของวันจันทร์ พุธ และศุกร์ จะมีกลุ่มครูชาวต่างชาติที่มารวมตัวกันหลังเวลาเลิกเรียน นำโดย ‘พี่แบร์’ ชายชาวต่างชาติผู้ชักชวนให้เกิดการรวมกลุ่มคนเล่นพิกเคิลบอลขึ้นที่สวนสาธารณะเขลางค์นคร จากการพูดคุยกับพี่แบร์ บางครั้งก็จะมีเด็ก ๆ ที่สนใจเข้ามาเล่นด้วย โดยพี่แบร์จะเป็นผู้สอนวิธีการเล่นและอธิบายกติกาเบื้องต้นให้โดยใช้ภาษาอังกฤษในสื่อสารกัน ใช้เวลาสอนและฝึกซ้อมไม่นานก็สามารถตีเล่นกันเป็นคู่หรือทีมได้ นอกจากความสนุกสนานและการได้ออกกำลังกายแล้ว พิกเคิลบอลยังเป็นโอกาสให้ได้พบปะผู้คนใหม่ ๆ อีกด้วย
เมืองลำปางกับสเก็ตบอร์ด
ย้อนกลับไปหลายปีก่อนเราจะเห็นกลุ่มคนเล่นสเก็ตบอร์ดอยู่ที่หน้าสวนสาธารณะเขลางค์นครใกล้วัดดำรงธรรม หลังจากนั้นก็เป็นที่สวนสาธารณะห้าแยกหอนาฬิกาบริเวณลานน้ำพุหน้าพิพิธภัณฑ์หอปูมละกอน ตั้งแต่ช่วงกลางปี 2020 ‘เซิร์ฟสเก็ต (Surf Skate)’ เริ่มเป็นที่นิยมอย่างมากในประเทศไทย เซิร์ฟสเก็ตเป็นหนึ่งในสเก็ตบอร์ดที่เกิดจากการผสมผสานของสเก็ตบอร์ดแบบดั้งเดิมและกีฬาเซิร์ฟสเก็ต โดยปรับปรุงและพัฒนาอุปกรณ์ให้ผู้เล่นได้ความรู้สึกเหมือนการเล่นเซิร์ฟบอร์ดในทะเล ก่อนหน้านี้ลำปางมีลานสำหรับเล่นสเก็ตบอร์ดอยู่ที่ร้านฮิมวังคาเฟ่และร้าน Surf Zone หน้าวัดสันฐาน อำเภอแม่ทะ ล่าสุดเทศบาลนครลำปางได้ปรับปรุงสวนสาธารณะเขื่อนยางใหม่กลายเป็นสวนสาธารณะภิรมย์ธารที่มีลานสเก็ตขนาดใหญ่ เป็นที่นิยมอย่างมากสำหรับเด็กที่ผู้ปกครองพามาออกกำลังกายทำกิจกรรมนอกบ้าน
กระแสความนิยมของเซิร์ฟสเก็ตทำให้ผู้คนให้ความสนใจอยากลองเล่นกันมากขึ้น รวมถึงในลำปางเช่นเดียวกัน ภายหลังกระแสเริ่มเบาบางลง รวมถึงลานสเก็ตอยู่ค่อนข้างไกล ทำให้ความนิยมลดลงบ้าง อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่สวนสาธารณะภิรมย์ธารเริ่มเปิดให้บริการ ทุกวันจะมีกลุ่มเด็กและผู้ปกครองไปเล่นที่บริเวณลานสเก็ตนี้จำนวนมาก นอกจากสเก็ตบอร์ดแล้วยังมีการปั่นจักรยานของเด็กเล็กอยู่ในบริเวณเดียวกันด้วย
การเล่นสเก็ตบอร์ดช่วยฝึกทักษะการประสานงานของกล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆ ให้มีความแข็งแรงมากขึ้นเนื่องจากเป็นกีฬาที่อาศัยการทรงตัวเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหว การได้ออกมาเล่นตามสถานที่ต่าง ๆ ก็ทำให้ได้พบปะกับผู้คน เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมนันทนาการที่มีประโยชน์และมีพื้นที่สาธารณะที่เปิดให้ใช้ได้แล้วในเมืองลำปาง
กิจกรรมนันทนาการในเมืองลำปางอาจมีอีกมากที่ยังไม่ถูกค้นพบหรือเป็นกิจกรรมเฉพาะกลุ่มที่ยังไม่เป็นที่รู้จักโดยทั่วไป ดังนั้น การสื่อสารประชาสัมพันธ์จะสามารถช่วยให้ผู้คนเข้าถึงได้มากขึ้น ประโยชน์ที่ได้จากการทำกิจกรรมนั้นก็ไม่ได้เกิดต่อตนเองเท่านั้นแต่ยังสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมได้ หากคุณเป็นคนหนึ่งที่สนใจอยากริเริ่มทำสิ่งใหม่ในเมืองลำปาง สามารถเริ่มจากการไปร่วมทำกิจกรรมตามบทความนี้หรือเป็นผู้เริ่มต้นออกแบบกิจกรรมที่คุณชื่นชอบเพื่อแบ่งปันกับผู้อื่นต่อไป
อ้างอิง
- นิตยสาร Trust ฉบับที่ 63. (2566). เปลี่ยนสุขภาพให้ดีด้วย Pickleball กีฬาเทรนด์ใหม่สุดฮิตในผู้สูงวัย. https://www.tiscowealth.com/trust-magazine/Issue-63/exclusive-sport-63.html
- พศุตม์ กันทะเสน. (4 พฤศจิกายน 2566). สัมภาษณ์
- ไม่ปรากฎผู้แต่ง. (2560). ความหมายของนันทนาการ. https://aeouchareon.blogspot.com/2017/06/blog-post.html
- ธนาคารกรุงเทพ. (2564). ชวนรู้จัก ‘Surf Skate’ ทำไมดัง? ปังในไทย. https://www.bangkokbanksme.com/en/do-you-get-to-know-surf-skate
