Akoma Cooperative พลังเล็กๆ ของผู้หญิงในกานาที่สะเทือนตลาดความงามโลก
ในประเทศกานาที่แสงแดดแผดเผาผืนดินและหาน้ำสะอาดได้ยาก กลับมีกลุ่มผู้หญิงที่ลุกขึ้นมาสร้างความเปลี่ยนแปลงด้วยการสร้างสินค้าประจำชุมชนที่ไม่เพียงเปลี่ยนชีวิตของพวกเขา แต่สะเทือนถึงตลาดความงามระดับโลก
ชื่อกลุ่มของพวกเธอ คือ Akoma Cooperative สหกรณ์ชุมชนที่ไม่ได้เกิดจากการลงทุนมูลค่าสูงหรือเป็นคำสั่งรัฐ แต่เกิดจากความเชื่อและความตั้งใจของผู้หญิงที่มองเห็นคุณค่าในสิ่งที่โลกมองข้ามและไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตา
รากของความเปลี่ยนแปลง
ปี 2006 Akoma Cooperative Multipurpose Society เป็นองค์กรไม่แสวงหากำไรที่จัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือสมาชิกในหมู่บ้าน Pusu-Namogo โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้หญิง เด็ก และผู้สูงอายุ ให้สามารถหลุดพ้นจากความยากจนได้
เป้าหมายหลักๆ คือ ต้องการลดความยากจนของผู้ผลิตในประเทศกำลังพัฒนา โดยเฉพาะชุมชนเกษตรในกานาและส่งเสริมให้ชาวบ้านสามารถผลิตสินค้าได้มากขึ้น พร้อมทั้งเพิ่มคุณค่าให้กับสินค้าของพวกเขา เพื่อให้สามารถขายได้ในราคาที่ดีขึ้น
แล้วหนึ่งในพืชเศรษฐกิจสำคัญ คือ ต้นเชียร์ที่ขึ้นอยู่รอบบ้าน พวกเธอจึงหยิบไขมันจากต้นเชียร์หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ ‘เชียร์บัตเตอร์’ มาสร้างผลิตภัณฑ์ชุมชน ไม่ว่าจะเป็นเนยเชียดิบ สบู่ดำกานา เนยโกโก้ น้ำมันปาล์มและมะพร้าว และตะกร้าโบลก้า ซึ่งมักจะเป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ดูแลผิว
Akoma ให้ความสำคัญกับผู้หญิงเพราะในพื้นที่ ผู้หญิงจะเป็นคนเก็บผลเชีย (Women’s Gold) และรับผิดชอบรายได้ครอบครัวมาโดยตลอด ดังนั้นเป้าหมายของโครงการคือสร้างเครือข่ายการผลิตถั่วเชียและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติอย่างยั่งยืน ลดการพึ่งพาพ่อค้าคนกลาง และคืนผลประโยชน์จากการค้าระหว่างประเทศให้กับชุมชนอย่างเป็นธรรม
ทองคำสีครีมจากต้นไม้ป่า
เชียร์บัตเตอร์เป็นผลผลิตของต้นเชียร์ (Shea Tree) คือหัวใจของความสำเร็จของ Akoma Cooperative
ต้นไม้ชนิดนี้เติบโตเองตามธรรมชาติในทุ่งหญ้าซูดานเขตร้อน และไม่มีการเพาะปลูกเชิงพาณิชย์ จึงทำให้การเก็บเกี่ยวและแปรรูปผลผลิตต้องพึ่งพาฝีมือแรงงานและความรู้ดั้งเดิมของผู้หญิงในท้องถิ่น กลายเป็นภูมิปัญญาที่ถูกส่งต่อแบบรุ่นสู่รุ่น
จุดเด่นของผลิตภัณฑ์ของ Akoma ทุกรูปแบบ คือ ไม่มีสารเคมี ใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ 100% และผลิตด้วยมือ ซึ่งตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคในยุโรปและอเมริกาที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม
การพัฒนาแบรนด์ Akoma จึงไม่ใช่แค่เรื่องของสินค้าความงาม แต่เป็นการบรรจุเรื่องราวของชุมชนหญิงแอฟริกันเข้าไปในทุกกระปุก ทุกขวด และทุกก้อนสบู่ เมื่อผลิตภัณฑ์เหล่านี้ออกเดินทางไปทั่วโลก มันพาเอาเสียงของผู้หญิงในชนบทไปด้วย เสียงที่เคยไร้อำนาจ แต่วันนี้เปล่งประกายบนชั้นวางสินค้าในลอนดอน นิวยอร์ก หรือโตเกียว
ราคาที่ไม่เปลี่ยนไปตามลม
นอกจากนี้ สิ่งที่ทำให้ Akoma Cooperative แตกต่างจากผู้ผลิตรายอื่น คือการใช้ระบบ Fairtrade เป็นการประกันราคาขั้นต่ำ ซึ่งอยู่ประมาณ 2,640 ยูโรต่อหนึ่งตัน ทำให้ผู้หญิงในโครงการไม่ต้องกังวลกับราคาที่ผันผวนตามตลาดโลก
นอกจากเรื่องราคา Akoma Cooperative ยังให้ความรู้ด้านการเงิน การผลิต และการจัดการคุณภาพ ส่งผลให้สมาชิกมีอำนาจในการบริหารกิจการของตัวเองมากขึ้น ผู้หญิงในชุมชนไม่ได้เป็นเพียงแรงงาน แต่กลายเป็นเจ้าของสินค้าร่วมกัน พวกเธอมีเสียงในการตัดสินใจ และมีรายได้ที่เปลี่ยนสถานะทางเศรษฐกิจของทั้งครอบครัว
ผลลัพธ์ของระบบนี้ คือ ทำให้ผู้หญิงในชุมชนมีรายได้มากขึ้น สะท้อนให้เห็นว่าผู้หญิงสามารถเป็นหัวหน้าครอบครัวได้ เพราะพวกเธอสามารถส่งลูกเรียนจบ สร้างบ้านที่มั่นคง และเข้าถึงบริการสุขภาพที่ดีขึ้น ซึ่งเป็นผลกระทบที่ลึกซึ้งยิ่งกว่าตัวเลขในบัญชีธนาคาร
ปลายน้ำที่ไม่ลืมต้นทาง
ปี 2024 มีผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 75 คนครอบคลุมพื้นที่มากกว่า 6,000 เอเคอร์ และคาดว่ายอดขายจะแตะ 2.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2025
ความสำเร็จของ Akoma ในเวทีโลกเกิดจากการร่วมมือกับ Akoma International UK ซึ่งไม่เพียงแค่ทำหน้าที่นำเข้าสินค้า แต่ยังทำหน้าที่เป็นกระบอกเสียงที่เล่าเรื่องของชุมชนให้โลกรู้ ผ่านการตลาดที่โปร่งใส ตรวจสอบได้ และเต็มไปด้วยจริยธรรม
แบรนด์ Akoma ไม่ได้ขายแค่ของดี แต่ขายคุณค่า ทั้งในแง่ความเป็นธรรม ความยั่งยืน และให้เกียรติผู้ผลิตตัวเล็กๆ ความจริงใจที่ซ่อนอยู่ทำให้สินค้าของพวกเขาถูกวางขายในร้านค้าออร์แกนิกระดับพรีเมียมในอังกฤษและอีกหลายประเทศ
จากกลุ่มผู้หญิงที่เคยไร้ตัวตนในระบบเศรษฐกิจโลก วันนี้ Akoma Cooperative ได้เปลี่ยนความรู้พื้นถิ่นให้กลายเป็นพลังทางเศรษฐกิจ สร้างอาชีพ สร้างศักดิ์ศรี และสร้างโอกาสให้กับทั้งชุมชน ผู้หญิงไม่ได้เป็นเพียงผู้ผลิต แต่กลายเป็นเจ้าของเรื่องราวที่สะท้อนเสียงของแอฟริกาตะวันตกออกสู่โลกใบใหญ่
เสียงที่พิสูจน์ให้เห็นว่า การเปลี่ยนแปลงยิ่งใหญ่ เริ่มต้นได้จากมือเปล่าและหัวใจที่เชื่อมั่นในคุณค่าของตัวเอง
#สหกรณ์ผู้หญิง #เศรษฐกิจฐานราก #เชียร์บัตเตอร์ #การค้ายุติธรรม #ภูมิปัญญาท้องถิ่น #ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ #ห่วงโซ่คุณค่า #กระตุกต่อมคิด #okmd #knowledgeportal #InspireYourself #ValueChain #WomenCooperative #GrassrootsEconomy #SheaButter #Fairtrade #LocalWisdom #NaturalProducts #SustainableBeauty #EthicalBrand
ข้อมูลอ้างอิง :
- accessagric.com/75-women-shea-butter-producers-receive-training-on-vsla-concept/
- akomaskincare.co.uk/pages/akoma-cooperative
- akomaskincare.co.uk/pages/akoma-cooperative?srsltid=AfmBOop0JFDuchrJhR7Twjt61m3n_YW71OrPxxgQKLH7Tzd7HVUUUne7
- fairtrade.org.uk/farmers-and-workers/farmers-and-workers-for-other-fairtrade-products/juliana-sampana-akoma-ghana/
- Pealore, Z., Yakubu, Z., & Pealore, E. D. (2025). A participatory evaluation of child labor in the shea value chain in Northern Ghana. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 10(2), 1012–1022. https://doi.org/10.5281/zenodo.14944913
- wipo.int/en/web/ip-advantage/w/stories/overcoming-economic-isolation-via-ip-tools/Asof2012AKOMAsuppliedtoover300womenfarmers
