โลกเปลี่ยนแปลงทุกวัน ไม่เพียงแค่คนที่ต้องปรับตัว แต่เทคโนโลยีก็ต้องปรับเปลี่ยนและพัฒนาให้เข้ากับเทรนด์ที่เปลี่ยนไป และยังต้องจัดการกับข้อมูลที่เพิ่มมากขึ้นด้วย

แต่การพัฒนาทุกครั้งมักทิ้งร่องรอยไว้บนโลกใบนี้เสมอ

12 ปีที่ผ่านมา ขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั่วโลกเพิ่มขึ้นเกือบสองเท่า ซึ่งมีมากถึง 62,000 ล้านกิโลกรัม ในปี 2022 และคาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 82,000 ล้านกิโลกรัมภายในปี 2030

สำหรับประเทศไทย มีขยะอิเล็กทรอนิกส์จากชุมชนกว่า 380,000 ตันต่อปี แต่ถูกนำไปรีไซเคิลอย่างถูกวิธีเพียงร้อยละ 7.1 ส่วนที่เหลือนำไปรวมกับขยะอื่น ๆ บางส่วนถูกส่งต่อให้ร้านรับซื้อของเก่า เพื่อส่งแหล่งคัดแยกขยะที่ไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งมีอยู่ 100 กว่าแห่งทั่วประเทศ 

ดังนั้นแนวคิดเรื่อง ‘Sustainable Computing’ หรือการประมวลผลแบบยั่งยืนจึงถูกนำมาพูดถึงในแวดวงเทคโนโลยีและอุตสาหกรรมมากขึ้น

Sustainable Computing หรือ การประมวลผลที่ยั่งยืน 

ถ้าดูกันตามหลักวิชาการ Sustainable Computing หรือ การประมวลผลที่ยั่งยืน หมายถึง การออกแบบและการใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ที่รบกวนสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด โดยให้ความสำคัญกับการคัดเลือกทรัพยากรที่ดี ใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อลดปัญหาขยะอิเล็กทรอนิกส์ 

เพราะหากจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์ผิดวิธีอาจส่งผลกระทบต่อทรัพยากรดินและน้ำ เช่น การกำจัดด้วยวิธีฝังกลบอาจทำให้เกิดการรั่วไหลของสารพิษอย่าง ตะกั่ว ปรอท คลอรีน แคดเมียม และโบรมีน ที่อาจทำให้ตกค้างบริเวณแหล่งน้ำ ทั้งยังส่งผลต่อสภาพอากาศโดยตรงอีกด้วย

หนึ่งในวิธีที่เป็นการประมวลผลอย่างยั่งยืนสามารถทำได้จริง และเป็นไปได้ คือ การใช้ ‘Cloud Computing’ หรือ การใช้ซอฟต์แวร์ ระบบหรือทรัพยากรของคอมพิวเตอร์ของผู้ให้บริการ ที่สามารถเลือกได้ตามความต้องการ ไม่ว่าจะเป็นกำลังในการประมวลผล จำนวนทรัพยากร โดยไม่ต้องออกแบบเอง

ตัวอย่างที่เห็นชัดที่สุด ก็คือ การให้บริการซอฟต์แวร์อินเทอร์เน็ตที่เข้าถึงผ่านเว็บเบราว์เซอร์อย่าง ‘Google’ ที่เราไม่จำเป็นต้องเก็บไฟล์งานไว้ในเครื่อง ไม่ต้องปรินต์เอกสาร แต่มี Google Drive ที่จะเป็นถังกลางข้อมูล เปิดใช้งานร่วมกันได้ หรือ บริการ ‘One Drive’ ของ Microsoft และ อีกหนึ่งบริการสำคัญที่กำลังจะเข้ามาตีตลาดในประเทศไทย นั่นคือ AWS หรือ Amazon Web Services

โดยปัจจุบัน AWS ได้ทำงานร่วมกับลูกค้าในประเทศไทย ยกตัวอย่างเช่น ธนาคารกรุงศรีอยุธยา และบริษัทพลังงานด้วยการใช้เทคโนโลยีจากคลาวน์ เพื่อพัฒนาการดำเนินงานและปรับปรุงบริการให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

คำถาม คือ Cloud Computing จะช่วยเรื่องความยั่งยืนได้อย่างไร

งานวิจัยเรื่อง ‘Cloud computing for sustainable development: An analysis of environmental, economic and so-cial benefits’ ที่ถูกตีพิมพ์ใน Journal of Future Sustainability ของ Growing Science สำนักพิมพ์ออนไลน์ที่เผยแพร่งานวิชาการที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม ระบุว่า Cloud computing เป็นการทำงานโดยใช้ศูนย์ข้อมูลและอุปกรณ์คอมพิวเตอร์จึงสามารถช่วยลดการใช้พลังงานที่เป็นวิธีการหนึ่งในการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และก๊าซเรือนกระจกที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ

งานวิจัยเล่มเดิมยังบอกอีกว่า การใช้ทรัพยากรในระบบคลาวด์ใช้พลังงานต่ำเมื่อเทียบกับการใช้ทรัพยากรแบบเดิม ซึ่งจะช่วยลดการใช้พลังงานที่ไม่จำเป็น ทั้งยังช่วยลดปริมาณขยะอิเล็กทรอนิกส์ เนื่องจากไม่จำเป็นต้องลงทุนเอง อีกทั้งยังสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้ด้วย

แล้วก็ดูเหมือนว่าเทรนด์เรื่องเทคโนโลยีสีเขียวที่ให้ความสำคัญเรื่องความยั่งยืนจะค่อย ๆ เติบโตมากขึ้น ข้อมูลจาก Global Market Insight ระบุว่า ขนาดของตลาดเทคโนโลยีสีเขียวและความยั่งยืนมีมูลค่า 14.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2022 และคาดว่าจะเติบโตมากกว่า 19.5% ระหว่างปี 2023 ถึง 2032

ขณะเดียวกัน ในประเทศไทยมีการคาดการณ์ว่าจะมีการใช้จ่ายในบริการคลาวด์สาธารณะอยู่ที่ 1.8 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งเพิ่มขึ้น 30.1% จากปี 2023 โดยสูงสุดเป็นการใช้จ่ายใน Infrastructure-as-a-Service (IaaS - การใช้ทรัพยากรร่วมกัน) ที่เติบโตสูงสุดที่ 39.6% ตามด้วย Platform-as-a-Service (PaaS - ซอฟต์แวร์ที่เข้าถึงผ่านเว็บเบราว์เซอร์) อยู่ที่ 26% แล้วก็ดูว่ามีแนวโน้มที่เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ถือว่าเป็นนิมิตหมายที่ดีที่ทำให้เห็นว่าประเทศไทยเองก็กำลังปรับตัวในวันที่หลาย ๆ คนบอกว่า ‘Data is a New Oil’ วันที่ข้อมูลนั้นมีมูลค่าพอ ๆ กับราคาน้ำมัน

อ้างอิง :

• https://ngthai.com/science/33111/e-waste/
• https://sc2.kku.ac.th/office/sci-it/index.php/29-cloud-computing.html
• Jim Dowling. Introduction to Cloud Computing. Royal Institute of Technology.
• www.aboutamazon.sg/news/job-creation-and-investment/new-aws-region-in-thailand-to-launch-by-early-2025
• www.bangkokpost.com/business/general/2817980/public-cloud-spending-set-to-soar
• www.gminsights.com/industry-analysis/green-technology-and-sustainability-market
• www.statista.com/outlook/tmo/public-cloud/thailand#key-players
• www.weforum.org/agenda/2024/04/e-waste-recycling-electronics-appliances/
• Yenugula, Sahoo and Goswami. (2024). Cloud computing for sustainable development: An analysis of environmental, economic and so-cial benefits. Journal of Future Sustainability. 45-60