ไอซ์แลนด์ ดินแดนแห่งความสงบสุขที่เกิดจากการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์

ไอซ์แลนด์เป็นที่รู้จักในฐานะประเทศที่สงบสุขและปลอดภัยที่สุดในโลก มีอัตราการเกิดอาชญากรรมต่ำ ซึ่งมีส่วนสำคัญช่วยให้คุณภาพชีวิตของประชาชนสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ จากดัชนี Global Peace Index 2023 ไอซ์แลนด์ได้รับการจัดอันดับให้เป็นประเทศที่สงบสุขที่สุดในโลกต่อเนื่องถึง 15 ปีติดต่อกัน นับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2008 โดยปัจจัยที่ช่วยให้ไอซ์แลนด์สงบสุข มีทั้งสภาพแวดล้อมทางสังคม วัฒนธรรม และนโยบายของรัฐบาลที่เอื้อต่อความสงบสุขในทุกระดับ

คุณภาพชีวิตและความสงบสุขของประชาชน

รัฐบาลให้ความสำคัญกับความเท่าเทียมทั้งในด้านเศรษฐกิจและสังคม ไม่มีความเหลื่อมล้ำอย่างรุนแรงระหว่างคนรวยและคนจน รวมถึงระบบการศึกษาและการดูแลสุขภาพของรัฐ ทำให้ทุกคนมีโอกาสเข้าถึงสวัสดิการของรัฐได้อย่างทั่วถึง สอดคล้องกับรายงาน World Happiness Report ระบุว่า ไอซ์แลนด์เป็นหนึ่งในประเทศที่มีคะแนนความสุขสูงที่สุดในโลก เนื่องจากความเท่าเทียมและความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชน

จากการศึกษาโดยสถาบัน Nordic Institute of Criminology ตีพิมพ์เมื่อปี ค.ศ. 2023 เผยสถิติอาชญากรรมของไอซ์แลนด์ พบว่ามีสัดส่วนที่ต่ำมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ โดยแบ่งประเภทการก่ออาชญากรรมภายในประเทศออกเป็น 4 ด้านด้วยกัน ได้แก่

1. การฆาตกรรม พบเฉลี่ย 0.9 คดีต่อประชากร 100,000 คน ในปี 2023 
2. อาชญากรรมรุนแรง เช่น การข่มขืนและล่วงละเมิดทางเพศ การปล้น และการทำร้ายร่างกาย น้อยกว่า 1.8% ของคดีทั้งหมด 
3. การโจรกรรม ลดลงอย่างต่อเนื่องจาก 3.4% ในปี 2018 เหลือเพียง 2.1% ในปี 2023 
4. อาชญากรรมที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด ต่ำกว่า 0.5% ของประชากรทั้งหมด 

ส่วนข้อมูลของเว็บไซต์ MacroTrends เผยอัตราการเกิดอาชญากรรมในไอซ์แลนด์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอัตราการฆาตกรรมต่อประชากร 100,000 คน พบว่า ในปี 2021 อัตราการฆาตกรรมอยู่ที่ 0.54 ต่อประชากร 100,000 คน ลดลง 60.39% จากปี 2020 อยู่ที่ 1.36 แม้ว่าอัตราการฆาตกรรมในไอซ์แลนด์จะมีความผันผวนในบางปี แต่โดยรวมยังคงอยู่ในระดับต่ำเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ 

ตัวอย่างเช่น ในปี 2021 ไอซ์แลนด์มีอัตราการฆาตกรรม 0.54 ต่อประชากร 100,000 คน ซึ่งต่ำกว่าอัตราของสหรัฐอเมริกาที่อยู่ที่ 6.81 ในปีเดียวกัน 

ประเทศแห่งความสงบสุขกับตัวเลขฆาตกรรมที่แปรปรวน

แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่มีอัตราการเกิดอาชญากรรมน้อยที่สุดเป็นอันดับต้นๆ ของโลก แต่จากข้อมูลของเว็บไซต์ Macrotrends เผยอัตราการฆาตกรรมในไอซ์แลนด์มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงปี ค.ศ. 2017-2021 ดังนี้

• ปี 2017 เพิ่มขึ้น 0.87 ต่อประชากร 100,000 คน
• ปี 2018 ลดลงเล็กน้อยยู่ราว 0.85 ต่อประชากร 100,000 คน
• ปี 2019 ลดลงอย่างมากอยู่ราว 0.28 ต่อประชากร 100,000 คน
• ปี 2020 เพิ่มขึ้น 1.36 ต่อประชากร 100,000 คน
• ปี 2021 ลดลง 0.54 ต่อประชากร 100,000 คน

นโยบายที่คำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ 

การวิจัยจาก University of Iceland's Department of Sociology ระบุปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความสงบสุขของประเทศ มีดังนี้

1. ระบบสวัสดิการที่ครอบคลุม
รัฐบาลไอซ์แลนด์ให้บริการด้านสุขภาพและการศึกษาฟรีแก่ประชาชน ซึ่งช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคนทุกวัย และยังมีค่าสัมประสิทธิ์จินี (Gini coefficient) ในเกณฑ์ต่ำ สะท้อนถึงความสำเร็จของนโยบายกระจายรายได้ผ่านระบบภาษีแบบก้าวหน้าและสวัสดิการสังคมที่ครอบคลุม

2. การสนับสนุนด้านสุขภาพจิต
ไอซ์แลนด์มีระบบบริการสุขภาพจิตที่เข้าถึงได้ง่าย โดยเฉพาะการให้คำปรึกษาและการบำบัด การลงทุนในโครงการด้านสุขภาพจิตช่วยลดปัญหาที่อาจนำไปสู่ความรุนแรงหรืออาชญากรรม

3. การควบคุมอาวุธปืน
แม้ประชาชนสามารถครอบครองอาวุธปืนได้ แต่กระบวนการขอใบอนุญาตมีความเข้มงวดสูง เช่น การฝึกอบรม การตรวจสอบประวัติ และการตรวจสุขภาพจิต ส่วนตำรวจจะไม่พกอาวุธปืน มีเพียง Viking Squad หรือหน่วยรบพิเศษเท่านั้นที่สามารถครอบครองได้ ส่งผลให้ประชาชนมีความไว้วางใจต่อเจ้าหน้าที่รัฐในระดับสูง โดยผลสำรวจจาก Gallup World Poll 2023 พบว่า 92% ของประชาชนไว้วางใจระบบยุติธรรมของประเทศ

4. ความโปร่งใสในรัฐบาล
ไอซ์แลนด์ติดอันดับสูงใน Corruption Perceptions Index ซึ่งสะท้อนถึงความโปร่งใสในการบริหารประเทศ และเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจของรัฐช่วยเสริมสร้างความไว้วางใจ

5. ระบบยุติธรรมที่เน้นการฟื้นฟูมากกว่าลงโทษ
อัตราการกลับมากระทำผิดซ้ำในไอซ์แลนด์อยู่ในระดับต่ำ ซึ่งเป็นผลมาจากระบบเรือนจำที่เน้นการฟื้นฟู (rehabilitation) แทนการลงโทษอย่างรุนแรง เพื่อให้ผู้ที่เคยกระทำผิดให้กลับมาสู่สังคมได้อย่างมีคุณภาพ

ท้ายที่สุดแล้ว ความสำเร็จของไอซ์แลนด์ในการสร้างสังคมที่สงบสุขและปลอดภัยไม่ได้เกิดจากมาตรการเข้มงวดหรือการควบคุม หากแต่เป็นผลจากการหลอมรวมนโยบายที่ให้ความสำคัญกับมนุษย์เป็นศูนย์กลาง ทั้งระบบสวัสดิการที่ครอบคลุมทุกมิติของชีวิต การเปิดพื้นที่ให้เสียงของประชาชนมีความหมาย และระบบยุติธรรมที่มองเห็นคุณค่าของการให้โอกาสและการฟื้นฟู มากกว่าการตีตราและการลงโทษ นี่คือแนวทางการนำพาสันติสุขมาสู่มือประชาชน เพียงแค่เริ่มจากการเคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และการสร้างโอกาสที่เท่าเทียมสำหรับทุกคนในสังคม

ข้อมูลอ้างอิง :

• Global Peace Index. www.visionofhumanity.org
• Iceland Crime Rate & Statistics 1994-2025. www.macrotrends.net/global-metrics/countries/ISL/Japan/crime-rate-statistics
• Icelandic Government Official Site. www.government.is
• Iceland Is Reputed to Be Happy and Safe. So Why Is Violent Crime on The Rise? apevine.is/mag/articles/2024/09/20/iceland-is-reputed-to-be-happy-and-safe-so-why-is-violent-crime-on-the-rise/
• Why violent crime is so rare in Iceland. www.bbc.com/news/magazine-25201471