OKMD KNOWLEDGE PORTAL

You are here

บทความ

8 แนวโน้มรูปแบบการเรียนรู้ออนไลน์ที่น่าสนใจ

10 กันยายน 2024 5563 อ่านข่าวนี้ 3 เดือนก่อน 8

#2024LearningTrendReviewSeriesbyOKMD ได้รวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับเทรนด์การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นในปี 2024 มาเล่าสู่กันฟัง วันนี้เสนอตอน ‘8 แนวโน้มรูปแบบการเรียนรู้ออนไลน์ที่น่าสนใจ’

ปัจจุบัน การเรียนรู้ออนไลน์มีการขับเคลื่อนด้วยแนวโน้มใหม่ ๆ ที่มุ่งเน้นการเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้และตอบสนองความต้องการของผู้เรียนและองค์กรที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาและการใช้นวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ช่วยปรับปรุงประสบการณ์การเรียนรู้ โดยการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ ๆ มาใช้ ไม่ว่าจะเป็นการใช้ AI, VR, AR, Big Data, Gamification รวมถึงการเรียนรู้ที่ปรับตามบุคคล การพัฒนาทักษะเฉพาะด้าน ช่วยให้การเรียนรู้มีความหลากหลายและตอบสนองความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปในตลาดแรงงานและชีวิตประจำวันของผู้เรียน อีกทั้งมีความยืดหยุ่นและมีความคล่องตัวในการเรียนรู้ตอบโจทย์ความต้องการของคนยุคนี้

01 การเรียนรู้ที่ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) มากขึ้น

การเรียนรู้ที่ใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) มีบทบาทสำคัญในการปรับปรุงการเรียนรู้ด้วยการสร้างประสบการณ์ที่เป็นส่วนบุคคลและปรับแต่งตามความต้องการของผู้เรียน AI สามารถวิเคราะห์ข้อมูลการเรียนรู้ของผู้เรียน เช่น การติดตามความก้าวหน้า ปัญหาที่พบ หรือความชอบ และใช้ข้อมูลเหล่านี้ในการแนะนำเนื้อหาหรือกิจกรรมที่เหมาะสมมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยในการเรียนการสอน อาทิ ช่วยสร้างแผนการสอน ออกแบบพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ที่แตกต่างกันไปตามพฤติกรรมของผู้เรียน ช่วยประเมินผล เตรียมการสอบ ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการเรียน

ตัวอย่างเช่น Coursera แพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์ที่เน้นการเข้าถึงการศึกษาและการพัฒนาทักษะผ่านการร่วมมือกับสถาบันการศึกษาและองค์กรชั้นนำทั่วโลก ใช้ AI เพื่อเสนอหลักสูตรและเนื้อหาให้ตรงกับความต้องการของผู้เรียน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลจากการเรียนรู้ก่อนหน้านี้ เช่น ระดับความเข้าใจและความสนใจ

02 เรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีเสมือนจริง (VR) และเทคโนโลยีเสริม (AR)

เทคโนโลยีเสมือนจริง (Virtual Reality - VR) และ เทคโนโลยีความเป็นจริงเสริม (Augmented Reality - AR) มีการใช้งานเพิ่มขึ้นในการเรียนรู้ โดย VR สามารถสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่สมจริงและมีปฏิสัมพันธ์ได้ เช่น การสำรวจโลกเสมือนจริงหรือการจำลองสถานการณ์ที่ซับซ้อนอย่างการสำรวจอวกาศหรือสถานที่ประวัติศาสตร์ นอกจากนั้นยังช่วยในการฝึกทักษะเฉพาะที่ต้องการการปฏิบัติ เช่น การทำงานกับเครื่องมือในห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ ส่วน AR จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเห็นข้อมูลเพิ่มเติมที่ซ้อนอยู่บนโลกจริงผ่านอุปกรณ์เสริมเช่น สมาร์ทโฟน หรือแว่น AR การใช้ VR และ AR ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจและประยุกต์ใช้ความรู้ในบริบทที่สมจริงมากขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเรียนรู้ที่ต้องการการทดลองและการประยุกต์ใช้งาน ประสบการณ์ที่สมจริง และมีการมีส่วนร่วมมากขึ้น ช่วยให้การเรียนรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและน่าสนใจ มีความการเข้าใจและจำได้ดีขึ้น รวมถึงมีความปลอดภัยในการฝึกฝนทดแทนสถานการณ์จริงด้วย

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนรู้ เช่น ClassVR แพลตฟอร์มนี้ใช้เทคโนโลยี VR เพื่อสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่เสมือนจริง เช่น การเดินทางไปยังสถานที่ต่าง ๆ หรือการจำลองเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ ซึ่งทำให้การเรียนรู้มีความน่าสนใจและมีปฏิสัมพันธ์มากขึ้น

03 การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) เพื่อช่วยปรับปรุงประสบการณ์เรียนรู้

การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการติดตามและประเมินผลการเรียนรู้ ช่วยให้สามารถวิเคราะห์พฤติกรรมและผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนได้อย่างละเอียด ทำให้สามารถปรับปรุงประสบการณ์การเรียนรู้ให้เหมาะสมยิ่งขึ้น เช่น ช่วยติดตามและวิเคราะห์พฤติกรรมของผู้เรียนในแพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์ได้อย่างละเอียด วิเคราะห์ความสำเร็จและปัญหาของหลักสูตร ช่วยให้สามารถปรับปรุงเนื้อหาและการสอนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น วิเคราะห์ผลการเรียนและข้อเสนอแนะแบบต่าง ๆ นำไปสู่การพัฒนาหลักสูตรที่ตอบสนองความต้องการและความท้าทายของผู้เรียนได้ดีขึ้น สามารถปรับเปลี่ยนเนื้อหาและวิธีการสอนตามความต้องการเฉพาะของผู้เรียน สามารถใช้เพื่อคาดการณ์ความสำเร็จของผู้เรียนหรือปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตโดยการตรวจสอบแนวโน้มในข้อมูลได้ การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่นั้นจะทำให้สามารถทำความเข้าใจพฤติกรรมและปัญหาของผู้เรียนได้ดียิ่งขึ้น ช่วยให้สามารถออกแบบประสบการณ์การเรียนรู้ที่ตอบสนองความต้องการและปัญหาของผู้เรียนได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้นด้วย

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนรู้ เช่น DreamBox แพลตฟอร์มเรียนรู้ด้านคณิตศาสตร์และการอ่าน มีใช้การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับความก้าวหน้าและปัญหาของผู้เรียน โดยระบบจะปรับเนื้อหาและกิจกรรมการเรียนรู้ตามความต้องการเฉพาะของผู้เรียน

04 การเรียนรู้ผ่านการเล่นเกม (Gamification)

การเล่นเกมเพื่อการเรียนรู้ หรือ Gamification เป็นการใช้องค์ประกอบและกลไกของเกมมาเพื่อสร้างความสนุก เพิ่มความน่าสนใจ และกระตุ้นการมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้ ช่วยให้การเรียนรู้เป็นเรื่องสนุกและมีแรงจูงใจมากขึ้น ซึ่งสามารถมีผลดีต่อความเข้าใจและการรักษาความรู้ที่ได้เรียนรู้มามากขึ้น มักจะมีกระบวนการที่กำหนดเป้าหมายและภารกิจที่ผู้เรียนต้องทำให้สำเร็จ คล้ายกับเลเวลในเกม ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนมีความชัดเจนในสิ่งที่ต้องทำและสามารถติดตามความก้าวหน้าได้ โดยการใช้ระบบคะแนน, รางวัล, การจัดอันดับช่วยเพิ่มแรงจูงใจในการเรียนรู้ รวมทั้งมีการให้คำแนะนำช่วยเสริมในกระบวนการเรียนรู้ด้วย

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนรู้ เช่น Kahoot! แพลตฟอร์มที่ใช้เกมในการสร้างแบบทดสอบและกิจกรรมการเรียนรู้ที่สนุกสนาน ซึ่งช่วยเพิ่มการมีส่วนร่วมและกระตุ้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการแข่งขัน, Duolingo แอปพลิเคชันที่ใช้หลักการของเกมในการเรียนรู้ภาษา โดยการสร้างความท้าทายและรางวัลที่กระตุ้นการเรียนรู้ ซึ่งทำให้การเรียนภาษาเป็นเรื่องสนุกและน่าสนใจ

05 การเรียนรู้ที่ปรับตามบุคคลมากขึ้น (Personalized Learning)

การเรียนรู้ที่ปรับตามบุคคล คือการปรับการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับความต้องการและความสามารถของผู้เรียนแต่ละคน โดยใช้เทคโนโลยีในการติดตามและวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อเสนอเนื้อหาที่ตรงกับความต้องการ การปรับการเรียนรู้ตามบุคคลทำให้สามารถตอบสนองความต้องการที่เฉพาะเจาะจงของผู้เรียน เน้นการปรับแต่งประสบการณ์การเรียนรู้ให้สอดคล้องกับความต้องการและลักษณะเฉพาะของผู้เรียนแต่ละคน เช่น ปรับเนื้อหาเรียนให้เหมาะสมตามความสามารถของผู้เรียน ปรับวิธีการสอนและรูปแบบการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคลได้ เช่น การใช้วิดีโอ, การทำแบบฝึกหัด, หรือการเรียนรู้ผ่านเกม ใช้เครื่องมือวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อติดตามความก้าวหน้าและประสิทธิภาพของผู้เรียนและให้ข้อเสนอแนะ ช่วยผู้เรียนในการตั้งเป้าหมายส่วนตัวและสร้างแผนการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับเป้าหมายของแต่ละบุคคลได้ ซึ่งจะช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนรู้ เช่น Khan Academy มีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อปรับบทเรียนตามระดับความเข้าใจและความสนใจของผู้เรียน ทำให้สามารถเรียนรู้ในระดับที่เหมาะสมและพัฒนาความรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

06 การเรียนรู้แบบมุ่งเน้นพัฒนาทักษะ (Skills-Based Learning)

การเรียนรู้ที่มุ่งเน้นทักษะ คือการให้ความสำคัญกับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นในตลาดงาน โดยการเรียนรู้จะเน้นการพัฒนาทักษะเฉพาะที่ตรงกับความต้องการของอุตสาหกรรม เน้นการฝึกอบรมเชิงลึก โดยหลักสูตรออนไลน์มักจะเน้นการพัฒนาทักษะที่สามารถนำไปใช้ได้จริงในการทำงาน และมีการฝึกอบรมเชิงลึกเพื่อเตรียมความพร้อมให้กับผู้เรียนในการทำงานต่อไป การเรียนรู้ที่มุ่งเน้นทักษะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเตรียมตัวสำหรับการทำงานในอนาคตและตอบสนองความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปในตลาดแรงงานได้อย่างเหมาะสมเท่าทันโลก

ตัวอย่างเช่น Pluralsight และ LinkedIn Learning มีหลักสูตรที่เน้นทักษะเฉพาะด้านเพื่อช่วยเพิ่มทักษะที่ต้องการในตลาดแรงงาน

07 การเรียนรู้แบบสั้นและไมโครเลิร์นนิง (Microlearning) เป็นที่นิยมมากขึ้น

จากพฤติกรรมการเรียนรู้ที่เปลี่ยนไปของคนในยุคนี้ ทำให้การเรียนรู้ในรูปแบบที่สั้นและกระชับ หรือไมโครเลิร์นนิงได้รับความนิยม เนื่องจากช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ในเวลาที่จำกัดและจัดการเนื้อหาได้ง่ายขึ้น เป็นวิธีการเรียนรู้ที่เน้นการให้เนื้อหาการศึกษาในรูปแบบที่สั้น กระชับ และมีจุดมุ่งหมายที่เฉพาะเจาะจง ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจและนำไปใช้ได้ทันที หลักสูตรหรือบทเรียนในออนไลน์มักจะมีความยาวไม่เกิน 5-10 นาที เช่น วิดีโอสั้นหรือบทเรียนที่อ่านได้เร็ว, เน้นการเรียนรู้เฉพาะเรื่อง มักจะมุ่งเน้นไปที่หัวข้อหรือทักษะที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจและจดจำข้อมูลได้ดีขึ้น ผู้เรียนสามารถเข้าถึงเนื้อหาได้จากอุปกรณ์ที่หลากหลาย เช่น สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรือคอมพิวเตอร์ และเนื้อหามักจะมีความท้าทายและมีการโต้ตอบเพื่อเพิ่มความสนุกสนานและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ผู้เรียนสามารถทบทวนเนื้อหาและเรียนรู้ได้ต่อเนื่องตามความต้องการ

ตัวอย่างเช่น Duolingo แพลตฟอร์มเรียนรู้ภาษาผ่านเกมและบทเรียนสั้นๆใช้แนวทาง Microlearning ในการสอนภาษา โดยการแบ่งบทเรียนออกเป็นหน่วยเล็ก ๆ ที่เรียนรู้ได้ภายในไม่กี่นาที, Coursera เสนอหลักสูตรที่มีโมดูลสั้นๆ และการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นทักษะ

08 การขยายตัวของการศึกษาออนไลน์ระดับสูง (Higher Education Online Learning)

สถาบันการศึกษา หน่วยงานเรียนรู้ รวมถึงองค์กรธุรกิจเริ่มมีการเสนอหลักสูตรออนไลน์ระดับสูงและใบประกาศนียบัตรที่ได้รับการรับรองจากสถาบันชั้นนำ เพื่อเพิ่มโอกาสในการเรียนรู้และพัฒนาทักษะต่างๆ ทั้งในระดับปริญญาและระดับใบประกาศนียบัตรผ่านการเรียนรู้ทางแพลตฟอร์มออนไลน์ มีความยืดหยุ่นในด้านสถานที่และเวลาในการเข้าเรียน โดยมีการจัดทำระบบการรับรองและการพิสูจน์คุณสมบัติ (Credentials and Certification) เช่น การออกใบรับรองที่สามารถใช้เป็นหลักฐานแสดงถึงทักษะหรือความรู้ที่ได้รับจากหลักสูตร ซึ่งช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับการศึกษาออนไลน์และสามารถนำใบรับรองไปเพิ่มในประวัติการศึกษาได้ บางที่มีการจัดทำระบบเครดิตที่สามารถแลกเปลี่ยนได้กับหลักสูตรในมหาวิทยาลัยอื่น ๆ หรือหลักสูตรที่เป็นที่ยอมรับด้วย

ตัวอย่าง: หลักสูตรปริญญาออนไลน์จากมหาวิทยาลัยชั้นนำ เช่น Harvard Online Learning และ MITx ที่เสนอการศึกษาระดับปริญญาและใบประกาศนียบัตรผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์